Botanix – Jurnal és ntom nêu haukin ma maséntin

Matui' nok Uab Metô

Sen haufula nésa ma fini

Mupôên haufula nésnin ma fin‘in nako sin amu oras hom siom mulalin nako kantor pos, oke ma uatsin nbi mafo nan neno fai 2–3. Kalu kahat lo msén maénsin ma tiutsin hé mansa kaisan hôê sin fé‘ nan neno nu teun.

Nêô hém sén fini

Moé man kanu nêô hém sén fini. Mupôên fini nako pot (oke ma nako kantong plastik kalu maamu naikan), bênêt hé lé in baaf sin nêô munin oke ma benet mihun sin lé mutam on kanu.

Mpôêp kanu nan ma mufêtên oéla hé nsusin tam fe’, oke ma pôpê mten. Moé nêô haufula bianna msat onan. Sén mulael sin ok-oke, pôpê mten haefés.

Nan neno nu teun nako sénat, ho mubê mpôêp sin ma mtiut sin hé kaisa ntom manas. In baaf sin lofan pôê nbi neno naek 1–3, ma ho mubê mpao sin leko’ onle’ hom pao lé hau biakin nbi ho poan.

Sénat haufula nésa ma fini

Un-unu, mfôê naijana nêô hém sén nésa ma fini nbiné (namuin hit lofat paek uab nésa/nésnin sékal nêô haufula nésan ma fini). Mupôên nésnin nako amu kalu hém sén sin. Mukhani bola mnaonta onlé pot (taé tabel) oke ma mutam nésnin nok in matna nako fafon. Nésa biakin lof kan sutai fa kalu tsén isabai sin –naitam taé leko‘ hé sénta ntom!

Kalu hom sén haufula tulip nbi faknaisa (fun ho kam mui fa sona ai balé nêô hém uat sin ai ho hém musnas), ho kam parlu fa hé mpôêp sin. Nés‘in i lofan ‘tup‘ ma ala ha nmôên kalu ntom ulan ton sénta.

Nés an’in mônêt suk malisan, onat musti maséntin nbi bol apala nês. Hém muhin in mnaonta, hom parlu msôe‘ nako nésna matna ntéa naija matna!

Tneon nésna matna npôê nfin nako naijana, kalu in faofna (matna) nmeton (lalan i tpaék nêô haufula nésnin oké, ma kantom fa nêô haufula Gladiola nmés) –Moét i ntom nok awal Fun Nima nbi pah Eropa (nok faknais ma anin manas). Nésa amfafautin nabê mauatin, kalu tapôen talaél sin nako naijana, (lamu nméot nok un) tala ntéa ton senat amunit (nês-nês nêô pio mtasa ma muti,kuni ma tulip).

Haufula humaf bian onlé lili, bakung (Muscari), Ornithogalum, ma solomon’s seal (Polygonatum) KA NABE FA mauat tpaék lalan i, fun lof kan sutai fa. Humaf bian mak ka nabê fa mauat (nbi balé meto) nabê masénat nako baél és nêô balé bian nbi ho poan (humaf i lof sutai nan neno naek’és, més kaim uat sin nbi moné nês nako oras nan).

Spesies Sénat Orsa Bola’ mnaonta (cm)
Nésa hum abaut, senti 2, onle Allium carinatum, flavum, molly, oleraceum, scorodoprasum 7.-10 5–8
Nésa naek, senti 10, onle Allium giganteum, karataviense, nigrum 7.-10. 10–15
Colchicum – spesies mak nasuf nbi musim gugur 8 15
Crocus – spesies mak nasuf nbi musim semi (Crocus chrysanthus, Crocus vernus) 10. 9
Crocus – spesies mak nasuf nbi musim gugur (Crocus sativus) (7.-)8. 9
Gladiolus (hibrida taman) 4.-5. 10 (abaut nês nako 5)
Gladiolus (spesies fuij nako pah Afrika Tasimone) 9. 5–8
Lilium candidum- lili muti ai bakung Madonna 8. 3
Lilium – (hibrida taman) 9.(-10.) 5–15 natuin spesiesin
Muscari – grape hyacinth 7.-10. 8–10
Narcissus – Narcis 8. 10
Ornithogalum umbellatum – Fkun Betlehem, Lili Hun 7.-10. 10
Polygonatum- salomon’s seal 8.-10., 2.-3. 10
Tulip nés abaut onle tulipa chrysantha, tarda, saxatillis, turkestanica, urumiensis 10. 10
Tulip nésa naek – Tulipa greigii, Tulipa fosteriana, Tulipa kaufmanniana ma humaf hibrida taman 10. 12–14

Béab Lili paék nésa poat

foto

Béab Lili paék nésa poat

Lalan manaf hé tabéab Lili és lé tpaék in nésa poat.

Sén nésa poat nbi kanu mak mnaonta senti 1–2 (= kanu mnaonta masôê nok in nésa poat), oke mam uatsin nbi balé mak in suhu nok neno és lé derajat 25–30ºC ma nok fai és lé 22 ºC (suhu nok fai nabê sanun nês, lamu laés ufa és lé in suhu nok neno), ontakam nbi umé kaca, lemari ai nbi nêsuana in pêsê munin. Mtaé hé lé naijana nméot nok un. Paék lalan i lof nésa fê’ô sin mônên nbi nésa poat in pêsê munin. Nan funan 1–3, lofan mui nésa 2–3, ma naékin haumak senti 1 nako nésa poat mese i! Kalu hom boé nésa poat ma msén sin nok Funan Ne hé npôên fin, ho mubê mupôên nésa fê’ô sin nok Fun Sio ma msén sin nbi ho poan, in kanu mnaonta nan senti 2. Sén nésa fê’ô sin senti 4 fua és –ntom nan ton 4 téa ton 6 ho lof mupên haufula amanésa aleoktin nasufin nobatem!

Sénat haufula amanésa in fini

Haufula amanésa biakin nabê mônên ma nbéab laba nako sin fini. Nbi pah Eropa sénat aleokta és nako Fun Teun talan Fun Ha, ma kanu mnaonta senti 0,5 –1. Kaim faék sin fe‘ nobaha tonés, més mufêtên sin nbi baélna. Humaf biana lof nasufén nok ton amuinit. Més amfafautin lof nasufin nbi ton 2–5 nako sénta. Humaf abautin lof nasufin nahun nako lé haufula humaf naékin.

««« Lulat ahunta: Sén pu panbu tasi (Pleurotus ostreatus)

Néonnima 14.9.2012 23:32 | Cétak | Nonot ntom nêu sén haunkin

Ntom nêu KPR

KPR - Tolas Nikut Abe’an Hauhônês Slowakiasin
KPR – Tolas Nikut Abe'an Hauhoensin és lé tolas internasional nêu abe'an hauhôênsin. Taétuis mtên...
Mabaét ho pengalaman ntom nêu sén haunkin. Tui lulat ntom nêu lasi meup lélé, hau nontin, sén haunkin, ma humaf bian. Oké ma mupôên nbi jurnal Botanix mpaék ho uaba. Naitam kontak kai nêu hem mipên hanfuafknutu' bianan ntên.

Category: Ok-oke Aijao sin Hau Aléoktin Hau oel'in Hun Ménas sin Nonot ntom nêu sén haunkin Petâ sin Pu'u sin