Breadfruit Artocarpus odoratissimus, Marang
Genus Breadfruit (Artocarpus) nga ginapartehan sang mga 60 ka mga lahi sang evergreen tropikal nga mga kahoy halin sa pamilya nga Moraceae (pamilya sang mulberry ukon pamilya sang fig). Nagakabuhi sila sa Bagatnang Sidlangan nga bahin sang Asya kag sa mga isla sa Kadagatang Pasipiko. Ang Marang malapit sa Ficus (mga fig nga kahoy). Ang mas ginakultiba nga marang amo ang Artocarpus altilis (Kolo, Rimas). Ang mga iban nga mga lahi pareho sang Artocarpus communis, Artocarpus integer (Cempedak), Artocarpus heterophyllus (Langka, Mangka) kag Artocarpus odoratissimus (Marang) parte man sang pamilya sang marang.
Sa ini nga artikulo amon ipakilala sa imo ang Marang (Artocarpus odoratissimus). Isa ini ka evergreen nga kahoy halin sa Isla sang Borneo sa Indonesya. Ugaling, mas malapad nga ginapatubo ini sa mga lokal nga merkado sa mga palibot nga mga nasyon sang Malaysia, Tailand, kag sa Pilipinas. Kilala ini sa mga lokal nga mga linggwahe bilang Atau, Keiran, Loloi, Madang, Marang, Pi-ien, Pingan, Tarap, Terap, kag Khanum Sampalor. Wala ini makilala nga lahi sa gwa sang mga ginmensyonar nga mga nasyon. Sa katalunan, nagakabuhi ini sa mabalas nga lupa sa mga kagubatan nga nagataas sang mga 1000m sa ibabaw sang dagat nga lebel.
Ang Artocarpus odoratissimus nga kahoy nagatubo sang masobra 25 ka metro kataason; ka gang mga dahon sini nga mga 16 asta 50 cm ang kahabaon kag 11 asta 28 cm kalapadon.
Monocious ini, mina kung sa diin isa ka tanum intsakto lang makapadamo sang prutas. Ang mga prutas sang sini nga kahoy berde, pahaba-bilog nga korte, 16cm kahabaon kag 13cm kalapadon, nagabug-at sang mga 1kg ang kada isa kag ginakonsumo nga hilaw ukon luto. Ang mga liso ugaling perme ginaluto antes kan-on.
Ang Marang isa ka kinanglanon nga klase sang tanum para sa mga tawo sa Bagatnang Sidlangan nga Asya. Ang unod sang prutas pution nga malanyebe, samtang ang prutas tam-an ka tam-is, maprutas, mahamot, kag nagahamot pareho sang Durian (Durio, ang pinakamabaho nga prutas sa bilog nga kalibutan).
Ang pinakamayad nga pamaagi sa pagpalapta sang Marang Artocarpus odoratissimus paagi sa liso. Mga presko nga mga liso nagatubo sang mayad sa sulod sang isa ka semana. Ugaling, ang feasibility sang mga liso nagakalain pagkatapos ini taguon sang sobra tatlo ka semana. Mina nga ang mga liso dapat itanom sa mabalas, napuga mayo asta sila anihon. Ang natural nga pagpalapta indi sang madinalag-on ka gang mga peste kag mga balatian kung kaisa naga-atake sang sini nga mga kahoy.
Ang Marang indi makabato sa lamig. Kay sa iya tropical nga ginhalinan ang pinakagamay nga temperature indi magpanaog sa 7°C. Sa tropical kag subtropical nga mga lugar, ang marang pwede patubuon sa mga hardin, ugaling dapat taguon sa sulod balay ukon sa greenhouse kung sa diin mga lugar nga matugnaw.
