Botanix – Isa ka journal nahanungod sa katamnan

Hiligaynon (Ilonggo)

Archive sang tanan nga mga artikulo

Diri mo makit-an ang yara nga mga artikulo sa Botanix nga ginsulat sa Hiligaynon (Ilonggo) nga linggwahe.

Category: Tanan Eksotiko nga katamnan Mga Konipero Mga Palma Pag-isaisa tudlo sa nagadaku nga tanum Sa mga tubi nga katamnan

Author:

Kalimantan nga Mangga, Kasturi (Mangifera casturi)

Kalimantan nga Mangga (Mangifera casturi) ukon mas bantog lokal nga Kasturi, isa ka tropikal nga prutas nga may 10–30 ang kataason kon sa diin makit-an lang sa dyutay nga lugar sa palibot sang Banjarmasin sa Bagatnang Borneo (Indonesya). Subong indi na ni makit-an sa katalunan tungod sa iligal nga pagpangutod sang kahoy nga ni. Apang, ginapatubo man sya gihapon sa ini nga lugar tungod sa manamit sini nga prutas.

Miyerkules 12.5.2010 12:29 | imprentahon | Eksotiko nga katamnan

Ang Khasi nga Pino (Pinus kesiya)

Ang Khasi nga Pino (Pinus kesiya) isa ka madali magtubo nga sari gikan sa Asya, nga kalabanan indi makit-an sa mga pagpatubo sa guha sang ginapuyu-an. Ang mga puno nga 30–35 ka metros ang kataason kag ang mga lawas nga nagalab-ot sang hasta sa 1 m sa diametro. Ang kada sanga may tatlo ka tunok – kada isa sa ila mga 15 hasta 20 cm ang kalabugon. Ang prutas sang ini nga mga puno (cones) makit-an sa 5 hasta 9 ka cm kalabugon kag ang mga liso nga mga 1.5 asta 2.5 cm ang kalabugon.

Byernes 5.3.2010 22:40 | imprentahon | Mga Konipero

Sarang tugnaw nga palma Rhapidophyllum hystrix (The Needle Palm)

litrato

Rhapidophyllum hystrix

Rhapidophyllum hystrix isa sa pinakamabaskug nga nagasarang sa tugnaw nga sari sang palma. May nagaisahanon gid lang nga sari sa genus sang Rhapidophyllum. Ang natural nga ginapuyu-an sang sini nga palma yara sa Bagatnang Sidlangan nga bahin sang Estados Unidos sang Amerika. Galing, salamat sa iya nga pagsyarang sa tugnaw nga naganaba sa – 20 °C kung sa diin ini perte ka sikat nga tanum sa mga hardin sa bilug nga kalibutan, amo man ang Uropa.

Huwebes 4.3.2010 22:39 | imprentahon | Mga Palma

Pagpadaku sang Mangga gikan sa kalisuhan

Kinahanglan mo itanum ang preska nga ginaani nga kalisuhan agud makuha ang pinakamanami nga resulta sa pagpatubo. Ibabad ang kalisuhan sa tubi nga may kabugnawon nga 20–25 °C sa sulod sang 2–6 ka oras.

Martes 2.3.2010 22:05 | imprentahon | Eksotiko nga katamnan, Pag-isaisa tudlo sa nagadaku nga tanum

Kamanggahan sang Indonesya

Sa isla sang Borneo sa Indonesya may 34 ka sari sang Mangga (Mangifera) natural gakabuhi sa isla. Madamu sa mga sari sini nga delikado nga magakawala tungod sa pagpang-utod sang kakahuyan. Kalabanan sa mga sari sang Mangga, e.g. Kalimantan Mango (Mangifera casturi) nga wala na mismo sa katalunan.

Ang iban nga mga ginapanan-aw nga mga kahoy sang Mangga gikan sa Borneo amo ang Mangifera griffithi (tanyag sa mga lokal nga pangalan nga: asem raba, kag romian), Mangifera pajang (asem payang), Mangifera quadrifida (asem kipang) kag Mangifera torquenda (asem putaran).

Martes 2.3.2010 22:04 | imprentahon | Eksotiko nga katamnan

Breadfruit Artocarpus odoratissimus, Marang

Genus Breadfruit (Artocarpus) nga ginapartidahan sang mga 60 ka mga sari sang evergreen tropikal nga mga puno gikan sa pamilya nga Moraceae (pamilya sang mulberry ukon pamilya sang fig). Nagakabuhi sanda sa Bagatnang Sidlangan nga bahin sang Asya kag sa mga isla sa Kadagatang Pasipiko. Ang Marang malapit sa Ficus (mga fig nga puno). Ang mas ginapatubo nga marang amo ang Artocarpus altilis (Kolo, Rimas). Ang mga iban nga mga sari pareho sang Artocarpus communis, Artocarpus integer (Cempedak), Artocarpus heterophyllus (Langka, Mangka) kag Artocarpus odoratissimus (Marang) nahanungod man sang pamilya sang marang.

Lunes 1.3.2010 22:02 | imprentahon | Eksotiko nga katamnan

Palma nga Parajubaea torallyi (Palma Chico, Binukid nga Lubi sang Bolibya)

Ang Parajubaea torallyi isa ka maanyag nga matig-a nga tanum gikan sa Bagatnang Amerika. Galing, talagsa lang ini patubuon sang mga hardinero sa guha sang iya natural nga ginapuyu-an tungod sa dalagko sini nga kalisuhan (nga nagapaambit sang daku nga presyo sa pagpadala)

Taglugar sa Bolibya, nagadaku ini sa mala kag mayab-ok, suludlon-Andean nga lambak sa kataason nga 2700–3400 m sa ibabaw lebel sang dagat. Amo ina nga may mataas nga lebel sang elebasyon ang ini nga sari sang palma agud magpuyo sa biskan diin sa kalibutan. Nagasaka ang temperatura sa 20 °C kag ang pagpalanig-a tugnaw sang kagab-ihon ordinaryo lang sa ini nga kataason. Ang temperatura kalabanan nagapanaba sa hasta –7 °C kon tigtulugnaw, sa mga bulan sang (Hulyo kag Agosto) kag ang tinuig nga pagulan sa malapit 550 mm lang.

Lunes 1.3.2010 03:53 | imprentahon | Mga Palma, Pag-isaisa tudlo sa nagadaku nga tanum

Ang Indyan Beech nga Puno Pongamia pinnata

litrato

Pongamia pinnata

Ang Indyan Beech nga Puno Pongamia pinnata (iba nga ngalan: Honge nga Puno, Pongam nga Puno, Panigrahi) isa ka desiduoso nga Puno, mga 15–25 metros ang kataasun, upod sang pamilya sang Fabaceae. May daku ini nga babaw nga may madyutay nga mga puti nga bulak, malapsi-pula ukon byoleta. Naggikan ini sa Indya, pero malapad nga ginapadaku sa Bagatnang-Sidlangang Asya.

Sabado 27.2.2010 21:53 | imprentahon | Eksotiko nga katamnan

Indyan nga Lotus (Nelumbo nucifera)

litrato

Bulak sang Indyan nga Lotus

Ang Indyan nga Lotus (Nelumbo nucifera) isa ka maanyag nga pangtubi nga tanum nga may lululiso nga berde nga mga dahon nga galutaw sa ibabaw sang tubi. Ang malapsi nga pula nga mga bulak kasami makit-an sa madamul nga sanga nga nagabutwa sang pila ka sentimetro sa ibabaw sang tubi.

Byernes 26.2.2010 21:51 | imprentahon | Sa mga tubi nga katamnan, Pag-isaisa tudlo sa nagadaku nga tanum

Nahanungod sa KPR

KPR - Hugpong Hardinero sang Slobakya
KPR - Ang Hugpong Hardinero isa ka internasyunal nga organisasyon sang mga hardinero. Magbasa sang madamu pa...
Ipahibalo sa iba ang mga naagyan nahanungod sa pagpadaku sang katamnan. Magsulat sang artikulo nahanungod sa pagpananum, katamnan, pagpadaku sang mga tanum kgbp. Kag ipublish sa inyo kaugalingon nga linggwahe nga edisyon sang amun journal nga Botanix!