Միամյա/սեզոնային բույսեր
Բազմամյա բույսեր
Բանջարեղեն
Սալատային Սոխ
Սամիթ, ռազիան, չաման, անիսոն
Պղպեղ, լոլիկներ եւ բադրջան – սերմերի ցանելը
Լոբազգի – լոբի, ոլոռահատիկ, սոյա, գետնակաղին
Ծառեր եւ թփեր
Միամյա/սեզոնային բույսեր
Միամյա բուսերի աճեցման համար օգտագործվում է թեթեւ ենթաշերտ (հողի եւ տորֆի խարնորդ 1:0–3): Ոչ ցրտակայուն տեսակները սկզբից աճեցվում են տաք սենյակում (տանը, ջերմոցում) եւ դուրս են ցանվում մայիսի 15ից հետո:
Ծաղկամանը հողով լցրեք թողնելով եզրից 2 սմ: Սերմերը հավասարաչափ ցանեք հողի վրա: Փոքր սերմերը (կակաչի հատիկի չափի) մեկ ծածկի: Ավելի մեծ սերմերը ծածկեք հողի բարակ շերտով (0,5–1 սմ):
Ցանելուց հետո ծաղկամանները փակեք շուշաի կտորով (դա հիմնականում վերաբերվում է մանր սերմերին, որոնք չեն ծածկվում հողով): Շուշաի կտորը հանեք ամեն օր 5–10 րոպեյով: Երբ որ սկսեն առաջանալ առաջին տերեւները, ջահել բույսերը ծածկեք հողի շատ բարակ շերտով (1–2 մմ) եւ հետագա մեկ ծածկի շուշայի կտորով: Ջահել բույսերը կարիք ունեն բավական լույսից:
Եթե սերմերը ցանված են շատ խիտ, կարող եք իրենց տեղափոխել ծաղկամանի մեջ մեկ առ մեկ երբ որ բույսերը ունենան երկու տերեւ:
Մանր սերմերը (կտավի) հարկավոր չե ծածկել հողով, միայն ցանելուց հետո հողը մի քիչ փորեք: Արեւածաղկի եւ կոշտուկի սերմերը ցանեք 2–3 հատով 5–10 սմ խորությունով: Մեկամյա բույսերի տեսակներից շատերը կարող եք ցանել անմիջապես հողի մեջ կամ նախօրոգ աճեցնել ծաղկամանում: Նախօրոգ աճեցրած բույսերը կծաղկեն 1–2 ամսից ավելի շուտ:
Ցանելու տեղը Ա – Ջերմոց, ջերմատուն, տան պատուհան, ջերմաստիճան 20–25 oC Բ – անմիջապես հողի մեջ Թվերը ցույց են տալիս տարվա ամիսները, – (գծիկը) նշանակում է որ սածիլը չի տեղափոխվում (սերմերը ցանվում են անմիջապես մշտական տեղում):
Լատինական անունը | Սլովակերեն անունի | Ցանելու տեղը | Ցանելու ծամանակը | Ցանելը |
Ageratum mexicanum | Agerát mexický | A | 1.-3. | 5. |
Agrostemma githago | Kúkoľ poľný | B | 9.-10. / 4. | – |
Amaranthus | Láskavec | B | 4. | – |
Antirrhinum majus | Papuľka väčšia | B | 4. | – |
Bidens ferulifolia | Dvojzub metlinatý | A | 2.-3. | 5. |
Callistephus chinensis | Astrovka čínska | A / B | 3. / 4. | 4.-5. |
Capsicum sp. | Paprika | A | 3. | 5. |
Carthamus tinctorius | Požlť farbiarska | B | 4. | – |
Centaurea imperialis | Nevädza cisárska | B | 4. | – |
Crupina vulgaris | Krupina obyčajná | B | 3.-4. | – |
Convonvulus triocolor | Pupenec trojfarebný | B | 4. | – |
Cucurbis sp. | Tekvica | A / B | 4. | 5. / netreba |
Cuphea lanceolata | Kufea širokolistá | A | 3.-4. | 5. |
Dipsacus laciniatus | Štetka laločnatá | B | 9.-11. / 2.-3. | – |
Dorotheanthus bellidiformis | Poludňovka sedmokrásková | A | 3.-4. | 5. |
Eragrostis abyssinica | Milota habešská | A | 3.-4. | 5. |
Eschscholtzia californica | Slncovka kalifornská | A / B | 3. / 4. | – |
Felicia heterophylla | A / B | 3. / 4. | 5. | |
Gazania rigens | Gazánia ohnivá | A | 3.-4. | 5. |
Chrysanthemum coronarium | Chrysamtémovka vencovitá | B | 4. | – |
Ipomea purpurea | Povojník purpurový | B | 4. | – |
Lavatera trimestris | Slezovec trojmesačný | B | 4. | – |
Linum | Ľan | B | 4. | – |
Lopezia racemosa | Lopézia strapcovitá | A | 3. | 5. |
Mirabilis jalapa | Nocovka jalapská | A / B | 3. / 4. | 5. |
Nicandra physalodes | Nikandra machovkovitá | A | 4. | 5. |
Nicotiana rustica | Tabak dedinský | A | 3.-4. | 5. |
Nicotiana tabacum | Tabak fajčiarsky | A | (2.-)3.-4. | 5. |
Nigella damascena | Černuška damascénska | B | 4. | – |
Nigella orientalis | Černuška východná | B | 4. | – |
Papaver rhoeas | Mak vlčí | A | 9.-11. / 3.-4. | – |
Papaver somniferum | Mak siaty | B | 4. | – |
Phalaris canariensis | Lesklica kanárska | B | 4. | – |
Portulaca grandiflora | Portulaka veľkokvetá | A | 3.-4. | 5. |
Riccinus communis | Ricín obyčajný | A / B | 3.-4. / 4. | 5. |
Salvia splendens | Šalvia ohnivá | A | 2.-4. | 5. |
Solanum pseudocapsicum | Ľulok paprikový | A | 3. | 5. |
Tagestes | Aksamietnica | A / B | 4. | 5. |
Tithonia rotundifolia | Titónia okrúhlolistá | A / B | 3.-4. / 4. | 5. |
Ursinia anethoides | Urzínia kôprolistá | A / B | 4. | 5. |
Zea mays | Kukurica siata | B | 4. | 5. |
Zinnia elegans | Cínia pôvabná | A / B | 4. | 5. |
jednoročné okrasné trávy: Aegilops, Bromus, Hordeum, Lagurus ovatus | jednoročné okrasné trávy: mnohoštet, stoklas, jačmeň, zajačí chostík | A / B | 4. | 5. / netreba |
Բազմամյա բույսեր
Բազմամյա բույսերի սերմերը ցանվում են ինչպես որ միամյա բույսերը: Բազմամյա բույսերի բոլոր տեսակները կարող եք աճեցնել անմիջապես դրսում (սկզբից կիսաստվերում, հետո արեւի տակ):
Լատիներեն | Սլովակերեն | Ցանելու ժամանակ | Վեգետատիվ բազմացում |
Achilea | Rebríček | 4. | delením |
Ajuga | Zbehovec | – | delením |
Alisma | Žabník | 4.-5. | delením |
Alyssum | Tarica | 4. | delením |
Anemone | Veternica | 3.-4. | delením |
Anthemis tinctoria | Ruman farbiarsky | 4. | |
Aquilegia | Orlíček | 3.-5. | delením |
Aristolochia | Vlkovec | 4.-5.* | delením |
Aruncus vulgaris | Udatník lesný | – | delením |
Asarum europaeum | Kopytník európsky | – | delením |
Atropa bella-dona | Ľuľkovec zlomocný | 4.-5. | |
Batrachium | Močiarka | – | delením |
Calendula officinalis | Nechtík lekársky | 3.-5. | |
Callitriche | Hviezdoš | – | delením |
Campanula sp. | Zvonček | 3.-4. | delením |
Carex | Ostrica | 3.-4.* | delením |
Carlina | Krasovlas | 3.-4. | |
Convalaria | Konvalinka | – | delením |
Corydalis | Chochlačka | – | delením |
Dianthus | Klinček | 6.-8. | delením |
Digitalis | Náprstník | 6.-8. | delením |
Echinacea purpurea | Echinacea purpurová | 3.-5. | delením |
Echium | Hadinec | 9.-10., 3.-4. | |
Eleocharis | Bahnička | – | delením |
Euphorbia | Prýštec | – | delením |
Filago arvensis | Bielolist obyčajný | 3.-4. | |
Gaillardia ariasta | Kokarda ohnivá | 4. | delením |
Geranium | Pakost | 4.-5. | delením |
Hacquetia | Hviezdnatec | – | delením |
Helianthus decapetalus | Slnečnica | – | delením |
Hemerocallis | Ľaliovka | 4.* | delením |
Hepatica | Pečeňovník | – | delením |
Hieracium | Jastrabník | 3.-4.* | delením |
Hosta x undulata | Funkia | – | delením |
Hypericum | Ľubovník | 4.* | delením |
Chamomilla recutita | Rumanček pravý | 9.-11., 3.-4. | |
Inula | Oman | – | delením |
Iris pseudoacorus | Kosatec žltý | 3.-4.* | delením |
Iris – ostatné druhy | Kosatec – ostatné druhy | 3.-4.** | delením |
Isopyrum | Veterník | 3.-4. | delením |
Jovibarba | Skalnica | – | delením ružíc |
Juncus | Sitina | 3.-4.* | delením |
Lamiaceae – Acinos, Calamintha, Lamium, Teucryum, Thymus | hluchavkovité – dušovka, marulka, hluchavka, hrdobarka, materina dúška | 3.-4.* | delením |
Lemna, Wolfia | Žaburinka, Wolfia | – | delením |
Leucanthemum | Margarétka | 3.-5. | delením |
Linum – vytrvalé druhy | Ľan – vytrvalé druhy | 3.-5. | delením |
Lupinus polyphyllus | Lupína mnoholistá | 3.-5. | delením |
Luzula | Chlpaňa | 3.-4.* | delením |
Lychnis | Kukučka | 3.-5. | delením |
Lysimachia | Čerkáč | – | delením |
mäsožravé rastliny | mäsožravé rastliny | 4.-7. *** | delením; in-vitro *** |
paprade | paprade | celoročne *** | delením; in-vitro *** |
Phlox | Flox | – | delením |
Plantago | Skorocel | 4.* | delením |
Primula | Prvosienka | 3.-4. | delením |
Pyrethrum parthenium | Rimbaba obyčajná | 4.-5.(-6.) | delením |
Ranunculus | Iskerník | 3. | delením |
Rudbeckia hirta | Rudbekia srsnatá | 3.-4. | delením |
Salvia – vytrvalé druhy | Šalvia – vytrvalé druhy | 3.-4. | delením |
Saxifraga | Lomikameň | 3.-4.* | delením |
Scutelaria | Šišak | 3.-4. | delením |
Sedum | Rozchodník | – | delením, koreňové, stonkové a listové odrezky |
Sempervivum | Rozchodnica | – | delením ružíc |
Silene | Silenka | 3.-5. | delením |
Sisyrinchium | Mečovka | 4. | delením |
Tragopogon | Kozia brada | 3.-4. | |
Trifolium | Ďatelina | 4. | |
Trollius altissimus | Žltohlav najvyšší | 3.-4. | delením |
Typha | Pálka | – | delením |
Vicia | Vika | 4.-5. | |
Viola | Fialka | 4.-5. | delením |
vytrvalé trávy | vytrvalé trávy | 3.-5. | delením |
Սալատային Սոխ
Ապրիլից մայիս կամ օգոստոսին սերմերը ցանեք հողի մեջ (մինչեւ 0,5 սմ խորքով): Տեղը մաքրեք մոլախոտից (դա կարեւվոր է հատկապես սերմերի ծլելու համար) եւ հետեւեք հողը ցամաք լինի: Հետագայում սալատի սոխը պահանջկոտ չե: Դա առաջեցնում է խիտ փնջեր որոնք հարկավոր է առանձնացնել եւ ցանել ամեն 2–3 տարի:
Ձմեռվա գալուց առաջ սոխը (արմատները) փորվում են, բացեք հողի մոտ 10 սմ, թողեք մի քիչ չորանա, սոխերը դարսեք շերտերով տան մոտ եւ ծածկեք թափված տերեւներով: Ձմեռը (սառը եղանակին՛ դեկտեմբերից մինչեւ փետրվար) ամեն շաբաթ արմատները հանեք եւ թողեք 2–3 օրով 10 oC ջերմաստիճան տակ: Հետո ցանեք ծաղկամանի մեջ եւ տեղավորեք տան պատուհանի վրա (ներսից): Մեկ շաբաթ հետո սոխը կսկսի «բացվել» եւ մեկ ամսվա ընդացքում կունենք վիտամին С ով հարուստ սոխեր:
Սամիթ, ռազիան, չաման, անիսոն
Սերմերը ցանվում են ապրիլին առանձին կամ որպես լրացուցիչ կուլտուրա, օրինակ գազարի հետ: Հետեւյալ պահանջները միայն մոլախոտերից մաքրելն է եւ ջրելը: Վարունգների սեզոնին կարող եք սամիթը ավելացնել պահածոների մեջ: Վեգետացիայի ծամանակ չամանի տերեւները կարող եք օգտագործել սուպերի, սալատների կամ մսի գարնիրի մեջ: Ռազիանի, չամանի եւ անիսոնի սերմերից կարող եք եփել շատ օգտակար թեյ վատ մարսողության դեմ: Աշնանը կարող եք հավաքել ռազիանի եւ չամանի արմատները (նույնպես մաղադանոսի) եւ օգտագործեք բանջարեղենի սուպի համար:
Պղպեղ, լոլիկներ եւ բադրջան – սերմերի ցանելը
Մարտի երկրորդ կեսին սերմերը 2–3 հատով ցանեք կավի հողող ծաղկմանի մեջ (տրամագիծը 6–8 սմ, բարձրությունը 8 սմ կամ ավելի): Ծաղկամանները դրեք լուսավոր բայց ոչ շատ տաք տեղ (տան ջերմաստիճանը բավական է): Շատ բարձր ջերմաստիճանը հարմար չե, քանի որ բույսերը տեղափոխելու ծամանակ հնարավոր է ջերմաստիճային շոկ ստանան: Բույսերը տանը պահեք մինչեւ մայիսի 15ը, հետո տնկեք հողի մեջ:
Լոբազգի – լոբի, ոլոռահատիկ, սոյա, գետնակաղին
Լոբին, ոլոռահատիկը, սոյան ցանվում են անմիջապես հողի մեջ: Գետնակաղինը հարկավոր է նախօրոգ աճեցնել լոլիկի նման: Հիվանդությունների տարածվելու պատճառով հարկավոր չե ցանել նույն տեղում 3–6 տարուց ավելի:
Տեսակ | Ցանում | Սերմերի հավաքելու ծամանակ | ||
ժամանակ | խորություն սմ | ձեւ | ||
Լոբի թփաձեւ (սերմերի համար) | 5.-6. | 5 | փոսերի մեջ տարածությունով 40×40 սմ | 7.-10. |
Լոբի թփաձեւ (պատճի համար) | 5.-7. | 5 | փոսերի մեջ տարածությունով 40×40 սմ | պատիճներ 6.-10. |
Լոբի մագլցող | 5. | 6–8 | փոսերի մեջ տարածությունով 80×80 սմ | 8.-10. |
Սոյա | 1.-5.5. | 4–5 | շարքերով 40 սմ տարածությունով, բույսերի հեռավորությունը մեկ շարքում 5 սմ | 9.-10. |
Գետնակաղին | նախօրոգ աճեցում 3.-4., սածիլի տնկում 5.; լավ բերքի համար հարկավոր է ջերմոց; տանը շատ հաճախ հիվանդանում է բորբոսանքից | փոսերի մեջ տարածությունով 40×40 սմ, հողը հարկավոր է լավ հողմահարված լինի, քանի որ ծաղկելուց հետո պատճիները մտնում են հողի մեջ | 8.-9.(-12.) | |
Ոսպ | 4.-5. | 4 | շարքերում տարածությունով 25 սմ, բույսերի հեռավորությունը մեկ շարքում 5 սմ | 8.-9. |
Սերմերի ցանելը նույնն է ինչպես որ միամյա բույսերի ցանելը, միայն մեկ տարբերություն կա: Ցրտակայուն տեսակների սերմերը հարկավոր է սառցնել: Այդ պատճառով նրանք ցանվում են մարտին-ապրիլին եւ թողնվում են այգում կամ պատուհանի վրա դրսի կողմից, որպեսղի ցուրտը եւ ցածր ջերմաստիճանը կարողանան ազդել սերմերի վրա:
Ոչ ցրտակայուն տեսակների սերմերը (տանը – ակացիա,եվկալիպտ, Protea, դափնի,…) ցանեք որպես միամյա բույսերը եւ պահպանեք 20–25 oC ջերմաստիճան տակ:
Ցանելու խորությունը կախված է սերմերի չափից: Էվկալիպտի մանր սերմերը չեն ծածկվում, միայն սեղմվում են հողի մեջ: Մնացած մանր սերմերը ծածկվում են հողի բարակ շերտով: Ավելի խոշոր սերմերը (կաղնին, ձիթապտուղը) ցանվում են 3–5 սմ խորությունով: Ավելի մեծ սերմերը (շագանակը, ընկույզը) ցանվում են 5–10 սմ խորությունով:
Printed from neznama adresa