Piyazlardı hám ósimliklerdi egiw

Satıp alınǵan ósimliklerdi (eginlerdi), pochtadan alıp kelingenlerin, qadaqtan shıǵarıp qarańǵıraq orınǵa 2–3 kúnge jaylastırıń. Simzde ekinshi imkaniyat da bar olardı birden egiw, keyin bolsa bir nárse menen eki kúnge qıya qılıp jabıp qoyıw (máselen koncelyar qaǵaz benen, doska menen) olardı quyashtan tuwrıdan- tuwrı nurlanıwdan saqlaw ushın. Bolmasa siz oldardı quyash nurlarınan zıyanlandırıp qoyasız.

Ekshembi 4.10.2009 21:13 | Baspa | Ósimliklerdi ósiriw usılları

Ósimliklerdi tuqımlardan kóbeytiw

Bir jıllıqlar Kóp jıllıqlar Palızlar

Ushlı piyaz

Shvit, arpabadiyan, zirá, anis

Ashshı burısh, pomidorlar hám baklajan –tuqımların egiw

Dúkkeliler loviya, noxat, soya, jer janǵaq (araxis, qıtay ǵozası)

Terekler hám putalar

Ekshembi 4.10.2009 21:05 | Baspa | Ósimliklerdi ósiriw usılları

Temeki Nicotiana glauca – balkonlı peyzajlı ósimlikler

Kógimtir temeki yaki knikotin

Insan talabı hár dayım jańa, ádetten tısqarıdur. Har bir háwesker baǵian óziniń baǵında jańa, hesh kim kórmegen, hesh kimde joq nárseni óstiriwdi qáleydi. Sonıń ushın gúl bazarı hár jılı twrli jańalıqlar usınıs etedi, háwesker baǵmanlardıń arzu qılıp júrgen jańalıqların “qandırıw” ushın. Biraq tijarat artınan kóbeyip atırǵan jańalıqlar tezlikte tek assortiment bolıp qalıp atır.

Ekshembi 4.10.2009 20:55 | Baspa | Ekzotikalıq ósimlikler

Xoshqáwmet urshıq formalı almanı ósiriw

Bazar ekonomikasınıń rawajlanıwı ózi menen túrli ózgerislerdi alıp keledi. Usılardan biri awıl xojalıq islep shıǵarıw intensifikaciyası boldı, islep shıǵarıw effektin kóteriwge hám bazardaǵı islep shıǵarıwshılar básekilesiwine tuwırlanǵan. Baǵbanshılıqta ósiriw ushın maydannan tuwrı paydalanıw, bull intensifikaciya terekleriniń bálent kronınan tartıp eń pás putalarına ótiw degeni. Pásrek kron tereklerin ósiriw kóplep paydaǵa iye, jumıstı jeńillestiredi hám miywe sıpatın jańa dárejege qoyadı. Almalarda pásrek kronlı tereklerdiń namayandaları bolıp ósiwshi terekler bolıp esaplanadı “xoshqáwmet urshıq”, “super qáwmetli urshıq”, “quyashlı oq” (solar axe) h.t.b. Perspektivli hám paydalı bolıp “xoshqáwmet urshıq” kórinisindegi terek esaplanadı.

Ekshembi 4.10.2009 10:19 | Baspa | Ósimliklerdi ósiriw usılları

Qıyılǵan shóp penen ne qılıw kerek?

Kesilgen shóp penen ne qılıw kerek? Eger sizdiń shıraylı pás gazonǵa ıshqıńız ketse bolsa, siz anıq onı tez-tez qıyıp turasıs. Biraq kóp qıyıw nátiyjesinde kóp muǵdarda qıyılǵan shóp jıynalıp qaladı (eger siz hesh zat ekpeseńiz) sizge tek kesent beredi. Sonıń ushın kópshilik meniń baǵshı doslarım onı taslap jiberedi. Men tek basımdı shayqap oylanaman, nege olar eń arzan tógindi taslap jiberedi.

Ekshembi 4.10.2009 10:17 | Baspa | Gazon

Palma Parajubaea torallyi

Parajubaea torallyi var. torallyi tuqımlar

Parajubaea torallyi Qubla Amerikanıń eń sulıw bekem palmalarınıń biri bolıp esaplanadı. Bul at sizge hesh nárseni aytıp turǵan joqpa? Ájep emes, Evropada kóp mudardaǵı tuqımlar sebepli ol az egiledi (bull alıp keliwge kóp qárejet ketkenlikten). Sol sebepli, Boliviyadan tısqarı, bull ájayıp palma túrin siz az ushıratasız.

Ekshembi 4.10.2009 10:06 | Baspa | Palmalar

Qurt-qumırsqa jewshi ósimliktiń tuqımların egiw kórsetpesi

Balkan mayı (Pinguicula balcanica)

Qurt-qumırsqa jewshi ósimliktiń tuqımları ósiniń ónimdarlıǵın qısqa waqıtta sarıplaydı. Bir jıldan soń kóp tuqımlardıń túrleri ónimdarlıǵı kereksiz hám mayda bolıp qaladı. Sonıń ushın bul ósimliklerdiń jańa tuqımları qolıńızǵa tusiwi menen dárriw egiwińiz zárúr.

Ekshembi 4.10.2009 10:05 | Baspa | Ósimliklerdi ósiriw usılları

Gazondı qanday qılıp tuwrı orıw múmkin?

Gazonnıń qalıń ósiwi ushın onı tuwrı orıw kerek. Hár qanday jas aq qaraǵay yamasa sosna jaqsı kórinisin joǵaltadı, eger nabıt bolıp atırǵan gazonda jaylasqan bolsa.

Ekshembi 4.10.2009 10:01 | Baspa | Gazon

Nanlı terek Artocarpus odoratissimus

Arqa-shıǵıs Aziya hám Tınısh okeanı aralarınnan tarqalǵan nanlı terek (Artocarpus) tuqımına tut tuqımlasınıń 60 túrli barlıq waqıt jasıl tropik terekleri kiredi (Moraceae). Ol ánjir tereklerine tuqımlas (Ficus). Nanlı terek (Artocarpus altilis) kóp óstiriletuǵın hám belgili bolǵan. Usı tuqımǵa birqansha miywelı putalar hám terek túrleri kiredi, mısalı: ápiwayi Artocarpus (Artocarpus communis), (jabayı) chempedak (Artocarpus integer), Jekfrut (túrli japıraqlı nanlı terek) (Artocarpus heterophyllus) hám Marań yamasa tarap (Artocarpus odoratissimus).

Ekshembi 4.10.2009 09:54 | Baspa | Ekzotikalıq ósimlikler

Siz baxıt ushın tórt japıraqlı ósimlikti óstirip atırsız – tórt japıraqlı marsiliya (Marsilea quadrifolia)

Tórt japıraqlı marsiliya (Marsilea quadrifolia) paportnik ósimligi bolıp, tórt japıraqlı formasındaǵı japıraqları menen. Sizge ósimlik – paportnik hám tórt japıraqlı sóz bir-birine tuwrı kelmiytuǵınday bolıp túyilmekteme? Áksinshe, bul sózler aǵla dárejede tuwrı kelip, ádetten tısqarı dekorativli, baǵbanshılıqqa ámeliy málim tanıs bolmaǵan ósimlik.

Ekshembi 4.10.2009 07:00 | Baspa | Batpaq hám suw ósimlikleri

Biz pepino jetilistiremiz

Pepinonıń watanı (botanikalıq atalıwı Solanum muricatum) Peru yaki Kolumbiya bolıp esaplanıwı múmkin. Sol jerden ol pútkil Latın Amerikasına hám onnan basqa jerlerge tarqalǵan. Házirde ol bárinende Boliviyada, Ekvadorda hám Jańa Zelandiyada kóp jetilistiriledi.

Shembi 3.10.2009 21:56 | Baspa | Ekzotikalıq ósimlikler

Kolarado qońızı NOVODOR FC ǵa qarsı

Kolarado qońızın (Leptinotarsa decemlineata) hesh kimge tanıstırıw kerek emes. Hámme onı kartofel zıyanlawshısı sıpatında jaqsı biledi, “ximiya“ dan paydalanbastan derlik joq qılıp jiberiw múmkin emes. Biraq kópshilik bilmese kerek, házirde ol onsha qorqınıshlı emes biologiyalıq preparat payda bolǵannan berli.

Shembi 3.10.2009 18:49 | Baspa | Zıyanlı jánlikler

Biz shıǵanaqlı veshenkanı óstiremiz (Pleurotus ostreatus)

Házirgi waqıtta shıǵanaqlı veshenka (Pleurotus ostreatus) shampinyonlarǵa qaraǵanda belgili bolıp qaldı. Basqalarǵa qaraǵanda parqlı tárepi bar – onı záhárli aq eshek zamarrıqlar menen aljastırıwǵa bolmaydı.

Shembi 3.10.2009 17:01 | Baspa | Zamarrıqlar

Biz jańa gazon ornatamız

Jańa gazondı qoyıw yaki eski gazondı egiwdiń eń qolaylı waqtı may yaki iyun ayları, eger jıl salqın kelse iyul ayı da tuwrı keliwi múmkin.

Shembi 3.10.2009 12:12 | Baspa | Gazon

Suwıqqa shıdamlı palma (jabayı palma) Rhapidophyllum hystrix

Rhapidophyllum hystrix ósimlikler

Rhapidophyllum hystrix – pútkil jer júzi boyınsha eń suwıqqa shıdamlı aplma túri bolıp esaplanadı, sonıń ushın birgelikte Rhapidophyllum hystrix áwladı bir kóriniske iye. Tábiyatta ol Qubla-Shıǵıs AQShtıń batqaq jerlerinde ósedi. Bul túr suwıqtıń 20 °C qa shekem shıdamlı bolǵanlıǵı ushınbizde ashıq jerlerde óstiriúge boladı. Onıń qanıqarlı táreplerinen biri onsha úlken bolmaǵan uzınlıǵı (keminde 1–3 metr) hám jazıbalı denesi quyıq tikenler menen qaplanǵan.

Shembi 3.10.2009 10:40 | Baspa | Palmalar

Hind lotosı (Nelumbo nucifera)

Hind lotosı

Lotostıń gúli Hind lotosı (Nelumbo nucifera) – bul ájáyıp suw ósimligi bolıp ıǵal bolmaytuǵın jasıl kúl reńli japıraqları hám qızǵılt gúlleri bar. Buddistler olardı diniy máresimler ushın paydalanadı. Ósimlikti barlıq bólimin jewge boladı (birinshi náwbette awqatqa tuqımları hám jer ǵozaları isletiledi), ol Qubla-shıǵıs aziyanıń hár qıylı awqatların tayarlaw ushın isletiledi. Bul batqaqlı ósimlik bolıp, suw liliyasın ósirgendey qılıp óstirse boladı. Bizde lotostı óstiriw qıyın emes, tek ǵana onı biliw kerek.

Shembi 3.10.2009 08:34 | Baspa | Batpaq hám suw ósimlikleri

Cherimoya (Annona cherimola)

Evropada keyingi waqıtları júdá qızıq tropik miywelerdi keltirmekte. Shaxsan men Cherimoya miywesin jep kórgenmen . Satıwda kemnen – kem payda bolsada, júdá ájáyıp bolǵanı ushın dúkanlarda barlıq waqıtta óz jerin iyelep turadı.

Cherimoya miyweli terek bolıp(Annona cherimola), sawda belgisi menen isletiledi, Kolumbiyadan tartıp Peruǵa shekem teńiz qáddinen 1500 metr joqarıda bolǵan And alaplarında ósedi. Ol páslew jerlerde dem temperaturaǵa shıdamlı, sonıń ushın siz Cherimoyanı dunyanıń kóplegen ıssı jerlerinde, jáne de Izrailde hám Qubla Ispaniyadan tabıwıńızǵa boladı. Bul áwladqa 120 ǵa jaqın túr kiredi.

Juma 2.10.2009 07:33 | Baspa | Ekzotikalıq ósimlikler

Kivano - Cucumis metuliferus

Kivano toq sarı qabaq kórinisnde bolıp, uzınlıǵı 10–15 sm, onıń „nayzaları“ orta ásir quralın esletedi. Jasıl eti uzınlıǵı 5–10 mm kóp tuqımlarǵa iye. Eger ol pispegen bolsa, nayzaları átirapında jasıl súwretlerge iye boladı.

Piyshembi 1.10.2009 06:30 | Baspa | Ekzotikalıq ósimlikler

Hind atshı Pongamia pinnata

Pongamia pinnata

Hind atshı Pongamia pinnata (Indian Beech Tree, Honge Tree, Pongam Tree, Panigrahi) sobıqlılar (Fabaceae) shańaraǵındaǵı japıraq taslawshı terek esaplanadı, kelip shıǵıwı Hindistannan bolıp, Qubla-Shıǵıs Aziyada kóp ósiriledi.

Ol 15–25 sm ǵa shekem ósedi hám úlken shaqa-shabadanı kórsetedi. Gúllewi mayda aq, qızǵılt yaki qızıl húsh-iyis gúller menen gúlleydi.

Piyshembi 1.10.2009 05:28 | Baspa | Ekzotikalıq ósimlikler