Qazyrğy uaqytta ustritsalyq veşenkalar (Pleurotus ostreatus) şampinondardañ da tanymaly boldy. Olardan qarağanda ustritsalyq veşenkanyñ bır ülken artyqşylyğy bar – ony bozaryñqy ūly sañyrauqūlagımen (blednaia poganka) şatalystyruğa bolmaidy.
Būl sañyrauqūlaq adamdy toksindardyñ zalaldarynan qorğaityn vitaminderge, amin qyşqyldaryna, mineraldy zattarğa bai. Sonymen bırge, ol qandağy holesterindı azaitady. Sañyrauqūlaq ienergetik qüşı tömen tamaq. Sondyqtan ol tömen kalloriialy dietağa jaraidy. Onyñ qūramynda qaterlı ısıkterge qarsy tūratyn zattar bar degen boljama bar.
Ustritsalyq veşenkasyn ösıru nūsqauy (Pleurotus ostreatus)
Ustritsalyq veşenkasyn ösıretın 2 täsıl bar – ne poliietilen paketıne salynğan sabanğa, ne jarylğan dömbek ağaşynda.
Poliietilen pakettegı sabanğa ösıru
Aldymen sabandy daiyndaisyz. Sabandy egı aldynda jūqqyştyğyn joiu kerek. Jūqqyştyğyn joiudyñ 2 ädetı bar.
Substrattyñ (sabandyñ) eguy bylai ısteledı – ülken qapşyqqa bırese sabandy, bırese ūsaqtalğan egu substratyn qabat-qabatqyp salady. Egu substrattyñ 1 oramasy 15–20 kg suly sabanğa jetedı, ol kölemı 50h100 sm pakettıñ ışındegı sabanğa säikes. Pakettı toltyryp alğan soñ ony jabu kerek (bailandar). Pyşaqpen pakettı mölşerı 10 jerde tılıp alyñyz, är tesıktın mölşerı 3–5 sm. Eger Sız egetın materialdy qūrğaqtau jerde ösırem deseñız, tılıngen jer azyraq boluy kerek (keregı bolyp jatsa, soñyra olardy köbeituge bolady). Egılgen soñ paketterdı jartylai kölenkelı jerge qoiu kerek (oğan kün säulesı tura tuspeu kerek). Ösıruşın eñ idealdy temperatura 15–20 °C. Temperatura köterılgen saiyn, sañyrauqūlaqtyñ ösuı tezdete tüsedı (ärine, onymen bırge sabandyñ närlı zattardyñ azaiuy da jyldamdaidy). Sondyqtan, Sızge qanşa veşenka keregıne qarai temperaturany korrektıleu qajet. Sañyrauqūlaqtardyñ şyğymy onyñ qajettılıgınen asyp bara jatsa, ony suyqtau jerge qöşırınız. Demek, sañyrauqūlaq qöbırek qajet bolsa ony jyly jerde ūstau kerek. Veşenka önımdılık 2–3 ai ışınde beredı, sodan keiın pakettegı närlı zattar tausylady. Jaña kulturany daiyndauy kerek (ol üşın jaña sabandy eskı sabanğa eguge bolady). Bır oramadan 2–4 kg sañyrauqūlaqtardy jinauğa bolady.
Kesılgen ağaşta ösıru
Ustritsalyq veşenkasy tabiğatta japyraqty ağaştardyñ üstınde ösedı. Sondyqtan ony ūzyndyğy 30–80 sm jarylğan dömbek ağaştarda ösıruge bolady. Ol üşın japyraq ağaştar türlerınıñ bärı de kele beredı (qylqan japyraq ağaşy bolmauy kerek!). Kesılgen ağaş jarty jyldan artyq saqtalmau kerek.
Jarylğan ağaş dömbekterın egu üşın talai ädıster bar. Sañyrauqūlaqtyn talşyqtary ağaştyñ ışınde ösuı üşın egılgen material ağaşqa tiyp tūru kerek.
Ağaşta tesıkterdı nemese aramen kesıkterdı jasañyz, sodan soñ oğan egu substratyn salasyzdar. Egılgen ağaşty qapqa salasyz da sañyrauqūlaqtardyñ talşyqtary ösuı üşın 2–3 aiğa sonda qaldyrasyz. Üstınde mitselii ösken ağaştardy baqtyn kölenkelı jağyndağy topyraqtyn ışıne 1/3 bölıgın salyñyz. Qūrğaqtyq kezde su şaşyp tūryñyz. Jarylğan ağaş dömbekterınen sañyrauqūlaqtardy 2–5 jyl jinauğa bolady (ol ağaştyñ jūğymdylyğyna bailanysty)
Gedruk vanaf neznama adresa