Тан калтырган вельвичия (Welwitschia mirabilis) – жандуу кен байлыкты өстүрөбүз

Тан калтырган вельвичия же өзгөчө вельвичия (Welwitschia mirabilis) абдан эски өсүмдүк болуп саналат, азыркы учурда Атлантика океандын жээгинде чөлдөрдүн аз жерлеринде, Намибияда жана Анголанын түштүгүндө өсөт. Бул дарак бaолгону менен биринчи караганда, андай көрүнбөйт. Бул өсүмдүк тоголок тамыр-сөңгөктөн жана такай өсүп турган 2 жалбырактан турат , алар 2 чоң 2–4 метрлик буралган лентаны элестетет. Ошондуктан вельвичия чоң таштандылардын жыйындысына окшош. Жаңы жалбырактары такай эле өсүп беришет жана өлгөн жалбырактар сабагында калып берет.

Ошондуктан вельвичия жашоо боюнча (жемиш берип жатканда да) алар өсүп турат, бул өсүмдүктөрдүн дүйнөсүндө абдан аз кездешет. Вельвичия эки уячалык өсүмдүк, ошондуктан үрөн пайда болуш үчүн эки өсүмдүк керек – энелик жана аталык. Гүлдөр тобурчактын ичинде болушат ( ийне жалбырактуу дарактардай), жалбырактардын болшугундан чыккандай болушат. Энелик тобурчактар бышкандан кийин болунуп калышат жана көп санында жеңил, шамал менен учуруп кетирген үрөндөрдү бошотот. Филогенетикалык караганда, ал абдан эски өсүмдүктөрдүн группасына кирет – гнетовдук (Gnetopha), ийне жалбырактуулардын жакын туугандары болуп саналат. Гнетовдуктарга 3 аркандай түр кирет: гнетумдар (Gnetum) – лианаларга окшош өсүмдүктөр чоң бүтүн жалбырактары менен, эфедра (Ephedra) – бадалдар жана бир гана вельвичия.

Вельвичия 1860 – жылыачылган жана словендик ботаник Фридрих Вельвич (Friedrich Welwitsch) атынан коюлган. ал Намибиянын мамлекеттик гербинде тартылган.

Велвичия чөлдүн кыйын шарттарына жакшы көнгөн. ал аба ырайына көз каранды эмес, океандан келген тумандар эле жетишет. өстүрүп жатканда бул жөндө унутпаш керек. өспөй калгандын эн негизги себеби – көп суугарышы жана өсүмдүктүн чирип калышы.

Ошондуктан үрөндөрдү кумдуу топуракка отургузуш керек. Топуракта көп нымдуулук калбашы үчүн. вельвичияны суугаруу же суу чачуу абдан этияттуу болуш керек. үрөндөр суулагандан кийин бир жуманын ичинде өсүп чыгышат. өсүмдүктү түштүк айнекте өстүрө аласыз. өстүрүп жатканда абдан сабырдуу болушуңуз керек, анткени өсүмүк абдан жай өсөт, бул чыныгы динозавр. эгер сиз кургак жана жарык жер даярдап өстүрсөңүз, ал сизден да көп жыл жаша алат!