Талханжимс Artocarpus odoratissimus, Маранг
Талханжимс (Artocarpus) аймаг Moraceae(ялам модны аймаг эсвэл инжирийн аймаг) аймгийн 60 орчим халуун орны мөнх ногоон модны төрөл зүйлийг багтаадаг. Тэд зүүн өмнөд Азид болон номхон далайн арлуудад элбэг. Талханжимс Ficus(инжир мод) нд хамаардаг. Хамгийн их ургадаг Талханжимс бол Artocarpus altilis юм. Зарим зүйлүүд жишээлбэл Artocarpus communis, Artocarpus integer (Cемпедак), Artocarpus heterophyllus (Jackfruit, Nangka) болон Artocarpus odoratissimus (Маранг) нь Талханжимс аймагт мөн багтана.
Энэ нийтлэлд бид танд Маранг (Artocarpus odoratissimus) ыг танилцуулж байна. Энэ нь Индонезийн Борнео арлын мөнх ногоон мод юм. Гэсэн хэдий ч энэ нь Малайз, Тайланд болон Филифинд өргөн дэлгэр ургадаг. Нутгийн хэлээр Atau, Keiran, Loloi, Madang, Marang, Pi-ien, Pingan, Tarap, Terap, болон Khanun Sampalor гэж нэрлэдэг. Энэ зүйлийн мод нь дээр дурдсан газруудаас өөр газарт танигдаагүй. Энэ мод далайн түвшнөөс дээш 1000метрт ойн элслэг хөрсөнд ургадаг.
Artocarpus odoratissimus мод 25 метр өндөр бөгөөд навч нь 16 гаас 50 см урттай, 11 ээс 28 см өргөнтэй байна.
Энэ нь хос хүйстэй тул жимс ургуулахад нэг л ургамал хангалттай. Эдгээр модны жимс нь ногоон өнгөтэй, өндгөн хэлбэртэй, 16см урт, 13см өргөн, 1кг жинтэй байх бөгөөд түүхийгээр болон болгож хэрэглэгддэг. Гэвч үрийг нь идэхээсээ өмнө болгох шаардлагатай.
Талханжимс нь зүүн өмнөд ази хүмүүсийн үндсэн хоолны төрөл юм. Жимсний дотор тал цасан цагаан, жимс нь өөрөө чихэрлэг, шүүслэг, анхилуун үнэртэй яг л Дуриан (Durio, дэлхий дээрх хамгийн их үнэртэй жимс) шиг үнэртэг.
Marang Artocarpus odoratissimus ыг тараах хамгийн шилдэг арга нь үрийг нь түгээх юм. Шинэ үр сайн соёолдог ба 7 хоногийн дотор л нахиалдаг. Гэвч үрийг нь 3 долоо хоног орчим хадгалахад үрний боломж нь буурдаг. Тийм учраас, үрийг хурааж авмагцаа сайн хуурай, элслэг хөрсөнд суулгах хэрэгтэй. Ургамлын тархац бага ба тэжээвэр амьтад болон өвчин энэ модруу бараг довтолдоггүй.
Талханжимс нь хүйтэнд тэсвэртэй биш. Тийм учраас түүний халуун орны газрын доод талын хэм нь 7°C ээс буурч болохгүй. Талханжимс -ыг халуун орны дулаан бүсийн цэцэрлэгт тарьж болох авч сэрүүн болмогц гэрт эсвэл хүлэмжинд байлгах хэрэгтэй.
««« Өмнөх нийтлэл: Буурцагны урт хошуут цохноос хэрхэн салах вэ?
Ням 29.5.2011 22:21 | Хэвлэх | Этгээд ургамал
КПР-ын тухай
Ургамал ургуулах туршлагаа хуваалцаарай. Цэцэрлэгжүүлэлт, ургамал болон ургамлын ургалт гэх мэт зүйлээр нийтлэл бичээрэй. Мөн үүнийгээ өөрийнхөө хэл дээр нийтэлж Ботаниксын сэтгүүлийн хувилбар болгоорой! Дэлгэрэнгүй мэдээллийг бидэнтэй холбогдож авна уу.
Ангиллууд: Бүх Далдуу мод Мөөг Ургамал ургуулах зааварчилгаа Усны ургамал Хортон шавьж Шилмүүст мод Этгээд ургамал Өвс