Instrukcja uprawy roślin z nasion

Rośliny jednoroczne

Rośliny trwałe

Warzywa

Drzewa i krzewy

Rośliny jednoroczne

Na przygotowane na uprawę rośliny jednoroczne wykorzystajcie lżejsze substraty (mieszkanka gliny i torfu 1:0–3). Gatunki wrażliwe na mróz przygotujcie na uprawę w niemarznącym pomieszczeniu (mieszkanie, szklarnia, folia) i wysadzajcie je dopiero po 15.5.

Doniczkę napełnicie ziemią do około 2 cm od góry. Otwarte opakowanie nasion wysypcie równomiernie do całego naczynia. Małe nasiona (wielkości ziarnka maku) lepiej jest w ogóle nie zasypywać. Większe zasypcie cienką warstwą gleby (0,5–1 cm).

Po wysiewie doniczkę przykryjcie szklaną tabliczką (przede wszystkim jeżeli chodzi o drobne nasiona, których nie wysypywaliście). Tabliczkę szkła każdy dzień zdejmujcie na około 5–10 minut. Gdy zaczną się pojawiać pierwsze korzenie, zasypujcie młode roślinki bardzo cienką warstwą gleby (1–2 mm) i nie zakrywajcie już szkłem. Młodym roślinkom potrzebna jest odpowiednia ilość światła. Jeśli wysialiście nasiona bardzo gęsto, możecie młode roślinki w 2 stadium liści właściwych rozsadzać pojedynczo do doniczek.

Drobnych nasion (len) nie musicie nawet zasypywać, maksymalnie po wysiewie powierzchnię gleby rozgrabcie trochę grabiami. Słonecznik i kukurydzę sadźcie po 2–3 nasionka do jamek o głębokości 5–10 cm.

Liczne gatunki roślin jednorocznych możecie wyjąć niezależnie czy będziecie je przygotowywać na uprawę albo wysadzicie je bezpośrednio gleby. Przygotowane na uprawę rośliny będą kwitły 1–2 miesiące później.

Miejsce wysiewu:

A – szklarnia, cieplarnia, okno mieszkania, temperatura 20–25 oC

B – bezpośrednio do gleby

Numery oznaczają miesiące w roku, – (myślnik) oznacza, że nasienniki nie przesadzają się (nasiona wysiewa się bezpośrednio na stałe stanowisko).

Nazwa łacińska	Nazwa słowacka	Miejsce wysiewu	Termin wysiewu	Wysadzanie
Ageratum mexicanum	Agerát mexický	A	1.-3.	5.
Agrostemma githago	Kúkoľ poľný	B	9.-10. / 4.	–
Amaranthus	Láskavec	B	4.	–
Antirrhinum majus	Papuľka väčšia	B	4.	–
Bidens ferulifolia	Dvojzub metlinatý	A	2.-3.	5.
Callistephus chinensis	Astrovka čínska	A / B	3. / 4.	4.-5.
Capsicum sp.	Paprika	A	3.	5.
Carthamus tinctorius	Požlť farbiarska	B	4.	–
Centaurea imperialis	Nevädza cisárska	B	4.	–
Crupina vulgaris	Krupina obyčajná	B	3.-4.	–
Convonvulus triocolor	Pupenec trojfarebný	B	4.	–
Cucurbis sp.	Tekvica	A / B	4.	5. / netreba
Cuphea lanceolata	Kufea širokolistá	A	3.-4.	5.
Dipsacus laciniatus	Štetka laločnatá	B	9.-11. / 2.-3.	–
Dorotheanthus bellidiformis	Poludňovka sedmokrásková	A	3.-4.	5.
Eragrostis abyssinica	Milota habešská	A	3.-4.	5.
Eschscholtzia californica	Slncovka kalifornská	A / B	3. / 4.	–
Felicia heterophylla		A / B	3. / 4.	5.
Gazania rigens	Gazánia ohnivá	A	3.-4.	5.
Chrysanthemum coronarium	Chrysamtémovka vencovitá	B	4.	–
Ipomea purpurea	Povojník purpurový	B	4.	–
Lavatera trimestris	Slezovec trojmesačný	B	4.	–
Linum	Ľan	B	4.	–
Lopezia racemosa	Lopézia strapcovitá	A	3.	5.
Mirabilis jalapa	Nocovka jalapská	A / B	3. / 4.	5.
Nicandra physalodes	Nikandra machovkovitá	A	4.	5.
Nicotiana rustica	Tabak dedinský	A	3.-4.	5.
Nicotiana tabacum	Tabak fajčiarsky	A	(2.-)3.-4.	5.
Nigella damascena	Černuška damascénska	B	4.	–
Nigella orientalis	Černuška východná	B	4.	–
Papaver rhoeas	Mak vlčí	A	9.-11. / 3.-4.	–
Papaver somniferum	Mak siaty	B	4.	–
Phalaris canariensis	Lesklica kanárska	B	4.	–
Portulaca grandiflora	Portulaka veľkokvetá	A	3.-4.	5.
Riccinus communis	Ricín obyčajný	A / B	3.-4. / 4.	5.
Salvia splendens	Šalvia ohnivá	A	2.-4.	5.
Solanum pseudocapsicum	Ľulok paprikový	A	3.	5.
Tagestes	Aksamietnica	A / B	4.	5.
Tithonia rotundifolia	Titónia okrúhlolistá	A / B	3.-4. / 4.	5.
Ursinia anethoides	Urzínia kôprolistá	A / B	4.	5.
Zea mays	Kukurica siata	B	4.	5.
Zinnia elegans	Cínia pôvabná	A / B	4.	5.
jednoročné okrasné trávy: Aegilops, Bromus, Hordeum, Lagurus ovatus	jednoročné okrasné trávy: mnohoštet, stoklas, jačmeň, zajačí chostík	A / B	4.	5. / netreba

Rośliny trwałe

Sposób wysiewu nasion roślin trwałych jest taki sam jak u roślin jednorocznych. Wszystkie gatunki możecie przygotować na uprawę bezpośrednio na zewnątrz (na początku w półcieniu drzew, później nawet na pełnym słońcu).

Łaciński	Słowacki	Termin wysiewu	Rozmnażanie wegetacyjne
Achilea	Rebríček	4.	delením
Ajuga	Zbehovec	–	delením
Alisma	Žabník	4.-5.	delením
Alyssum	Tarica	4.	delením
Anemone	Veternica	3.-4.	delením
Anthemis tinctoria	Ruman farbiarsky	4.
Aquilegia	Orlíček	3.-5.	delením
Aristolochia	Vlkovec	4.-5.*	delením
Aruncus vulgaris	Udatník lesný	–	delením
Asarum europaeum	Kopytník európsky	–	delením
Atropa bella-dona	Ľuľkovec zlomocný	4.-5.
Batrachium	Močiarka	–	delením
Calendula officinalis	Nechtík lekársky	3.-5.
Callitriche	Hviezdoš	–	delením
Campanula sp.	Zvonček	3.-4.	delením
Carex	Ostrica	3.-4.*	delením
Carlina	Krasovlas	3.-4.
Convalaria	Konvalinka	–	delením
Corydalis	Chochlačka	–	delením
Dianthus	Klinček	6.-8.	delením
Digitalis	Náprstník	6.-8.	delením
Echinacea purpurea	Echinacea purpurová	3.-5.	delením
Echium	Hadinec	9.-10., 3.-4.
Eleocharis	Bahnička	–	delením
Euphorbia	Prýštec	–	delením
Filago arvensis	Bielolist obyčajný	3.-4.
Gaillardia ariasta	Kokarda ohnivá	4.	delením
Geranium	Pakost	4.-5.	delením
Hacquetia	Hviezdnatec	–	delením
Helianthus decapetalus	Slnečnica	–	delením
Hemerocallis	Ľaliovka	4.*	delením
Hepatica	Pečeňovník	–	delením
Hieracium	Jastrabník	3.-4.*	delením
Hosta x undulata	Funkia	–	delením
Hypericum	Ľubovník	4.*	delením
Chamomilla recutita	Rumanček pravý	9.-11., 3.-4.
Inula	Oman	–	delením
Iris pseudoacorus	Kosatec žltý	3.-4.*	delením
Iris – ostatné Gatuneky	Kosatec – ostatné Gatuneky	3.-4.**	delením
Isopyrum	Veterník	3.-4.	delením
Jovibarba	Skalnica	–	delením ružíc
Juncus	Sitina	3.-4.*	delením
Lamiaceae – Acinos, Calamintha, Lamium, Teucryum, Thymus	hluchavkovité – dušovka, marulka, hluchavka, hrdobarka, materina dúška	3.-4.*	delením
Lemna, Wolfia	Žaburinka, Wolfia	–	delením
Leucanthemum	Margarétka	3.-5.	delením
Linum – vytrvalé Gatuneky	Ľan – vytrvalé Gatuneky	3.-5.	delením
Lupinus polyphyllus	Lupína mnoholistá	3.-5.	delením
Luzula	Chlpaňa	3.-4.*	delením
Lychnis	Kukučka	3.-5.	delením
Lysimachia	Čerkáč	–	delením
Rośliny mięsożerne	Rośliny mięsożerne	4.-7. ***	delením; in-vitro ***
paprade	paprade	celoročne ***	delením; in-vitro ***
Phlox	Flox	–	delením
Plantago	Skorocel	4.*	delením
Primula	Prvosienka	3.-4.	delením
Pyrethrum parthenium	Rimbaba obyčajná	4.-5.(-6.)	delením
Ranunculus	Iskerník	3.	delením
Rudbeckia hirta	Rudbekia srsnatá	3.-4.	delením
Salvia – vytrvalé Gatuneky	Šalvia – vytrvalé Gatuneky	3.-4.	delením
Saxifraga	Lomikameň	3.-4.*	delením
Scutelaria	Šišak	3.-4.	delením
Sedum	Rozchodník	–	delením, koreňové, stonkové a listové odrezky
Sempervivum	Rozchodnica	–	delením ružíc
Silene	Silenka	3.-5.	delením
Sisyrinchium	Mečovka	4.	delením
Tragopogon	Kozia brada	3.-4.
Trifolium	Ďatelina	4.
Trollius altissimus	Žltohlav najvyšší	3.-4.	delením
Typha	Pálka	–	delením
Vicia	Vika	4.-5.
Viola	Fialka	4.-5.	delením
vytrvalé trávy	vytrvalé trávy	3.-5.	delením

Warzywa

Szczypiorek

Nasiona wysiewajcie płytko w kwietniu/maju lub w sierpniu, bezpośrednio na zagon (do 0,5 cm). Zagon utrzymujcie ciągle bez chwastów (ważne jest przede wszystkim przy wysadzaniu roślin ) i wilgotny. Później uprawa szczypiorku już nie jest taka wymagająca. Tworzą się gęste kępy, które dobrze jest raz za 2–3 lata rozdzielić i rozsadzić.

Przed zimą możecie szczypiorek (korzenie) wykopać (około 10 cm warstwa gleby), pozostawić do umiarkowanego zaschnięcia i ułożyć (nawet w liczniejszych warstwach na sobie) na miejsce blisko domu i zakryć opadającymi liśćmi. W zimie (po przemarznięciu: od grudnia aż do lutego) wybierajcie w tygodniowych interwałach korzenie szczypiorku i postawcie go około 2–3 dni w temperaturze 10 oC. Potem zasadźcie je do doniczki i umieścicie na oknie (z wewnętrznej strony). Około tygodnia później szczypiorek zacznie „kiełkować“ a miesiąc później możecie zbierać świeżą natkę, bogatą w witaminę C.

Koper, koper włoski, kmin, anyż

Nasiona wysiewajcie w kwietniu samodzielnie lub jako międzyplon na przykład z marchewką. Kolejna pielęgnacja polega na oczyszczaniu grządki z chwastów i periodycznym podlewaniu. W czasie sezonu ogórkowego możecie koper dodać do zagotowywanych ogórków. Liście kminu możecie podczas wegetacji wykorzystać do zupy, do sałatek i jako dodatek do mięsa. Z nasion kopru włoskiego, kminu i anyżu możecie ugotować herbatę przeciwko „wiatrom“ i innym problemom z trawieniem. Jesienią korzeń kopru włoskiego i kminu możecie wyciągnąć (jak pietruszkę) i dodać do zupy warzywnej.

Papryka, pomidory i bakłażan – wysiew nasion

Jedną doniczkę (o średnicy 6–8 cm, wysokość około 8 cm – może być i większa) napełnicie gliniastym podłożem i włóżcie w drugiej połowie marca po 2–3 nasionka. Doniczkę postawcie na jasnym, ale niezbyt ciepłe miejscu (wystarczy normalna temperatura pokojowa). Zbyt wysoka temperatura nie jest korzystna, dlatego że rośliny przy przesadzaniu mogły przeżyć wstrząs termiczny Rośliny uprawiajcie w mieszkaniu aż do 15.5. Potem je wysadźcie bezpośrednio na zagon.

Strąkowce – Fasola, groch, soja, orzech ziemny arachidowy (orzeszki arachidowe, orzeszki ziemne)

Fasola, groch i soja wysadzane są bezpośrednio na stanowisko bez przygotowania na uprawę. Orzeszki ziemne przygotujcie na uprawę podobne jak pomidory (patrz wyżej). Nie powinno się ich po sobie uprawiać 3–6 lata z powodu rozpowszechniania szkodników i chorób.

Gatunek	Wysiew			Termin zbioru nasion
	termin	głębokość w cm	sposób
Fasola karłowa (na nasiona)	5.-6.	5	do hniezd spon 40×40 cm	7.-10.
Fasola karłowa (na strąki)	5.-7.	5	do hniezd spon 40×40 cm	strąki 6.-10.
Fasola tyczna	5.	6–8	do hniezd spon 80×80 cm	8.-10.
Soja	1.-5.5.	4–5	do rządków oddalonych o 40 cm, odległość roślin w rządku 5 cm	9.-10.
Orzacha (orzechy ziemne)	przygotować na uprawę w 3.-4., sadzonki wysadzać w 5.; aby był urodzaj potrzeba korzystać z cieplarni lub szklarni; w mieszkaniu często napadane slivuškami	2	do hniezd spon 40×40 cm, gleba musi być dobrze napowietrzona, ponieważ strąki wrastają po przekwitnięciu do ziemi	8.-9.(-12.)
Soczewica	4.-5.	4	do rządków odległych o 25 cm, odległość roślin w rządku 5 cm	8.-9.

Drzewa i krzewy

Wysiew nasion jest taki sam jak roślin jednorocznych, tylko z jedną różnicą. Nasiona mrozoodpornych gatunków muszą przemarznąć. Więc wysiewajcie je w marcu/kwietniu, a wysiewy postawcie w ogródku lub na zewnętrznym parapecie, aby na wysiew mógł oddziaływać mróz i niskie temperatury.

Nasiona niemrozoodpornych gatunków (do mieszkań – akacje, eukaliptusy, proteace, wawrzyn, …) wysiewajcie jak rośliny jednoroczne a wysiewy trzymajcie w temperaturze około 20–25 oC.

Głębokość wysiewu zależy od wielkości nasion. Drobnych nasion eukaliptusów nie zasypuje się , tylko wciska w powierzchnię gleby. Pozostałe drobne nasiona zasypuje się cienką warstwą gleby. Większe nasiona (duby, oliwy) sadzi się do głębokości 3–5 cm. Wielkie nasiona (kasztany, orzechy) sadzi się do głębokości 5–10 cm.

««« Poprzedni artykuł: Zakładamy nowy trawnik Następny artykuł: Pongamia pinnata »»»

środa 2008-9-24 13:16 | wydrukuj | Instrukcja uprawy