Mango borneańskie (Mangifera casturi) – kasturi, kastuba, pelipisan

Mango borneańskie (Mangifera casturi), znany pod miejscowymi nazwami kasturi, kastuba lub pelipisan jest wiecznie zielonym drzewem, na który rosną owoce tropikalne znane jako mango. To endemit południowego Borneo. Początkowo uprawiane w pobliżu Banjarmasinu – południowy Kalimantanie (Borneo) w Indonezji. W środowisku naturalnym wyginęło, ale z powodu znakomitych owocom – mango – uprawiane jest w regionie Martapura.

Owoce mango borneańskie (borneańskiego mango) są w porównaniu są z najczęściej uprawianym mango indyjskim (Mangifera indica) mniejsze. Ważą około 50–84 gramów. Niedojrzałe są zielone. Dojrzałe mango mają purpurowo-czarne plamy. Według koloru powierzchni owocu mango możena podzielić na 3 odmiany: Kasturi, Mangga Cuban i Pelipisan. Najbardziej ulubione mango to Kasturi, dlatego że jego owoce najładniej pachną pretože. Mangga Cuban i Pelipisan są często zaliczane do samodzielnego gatunku Niektóre rośliny typu Pelipisan mają słodki zapach podobną do odmiany Kasturi, dlatego możliwe że mamy do czynienia z krzyżówką z odmianą Kasturi. Aby się przekonać czy chodzi tylko o odmianę albo samodzielny gatunek należy przeprowadzić szczegółowe badania.

Miąższ jest ciemnopomarańczowy, włóknisty, o bardzo słodkim smaku. Przy porównaniu mango borneańskie i zwykłego mango, owoce mango borneańskie są mniej słodkie, bardziej włókniste, bardzo aromatyczne z wyraźnym smakiem.

Mango kasturi jest wśród miejscowej ludności w południowych Borneo bardzo popularne. Zapach mango jest tak silna, że śpiewa się o nim w starej pieśni “Seharum kasturi, seindah pelangi, semuanya bermula”, co oznacza “Oh, słodki jak kasturi, piękny jak tęcza. Miłość zaczyna swoją podróż.”

Mango borneańskie (Mangifera casturi) z powodu nielegalnej zrywki drewna w środowisku naturalnym wyginęła. Stare drzewa są zagrożone wycinaniem z powodu drewna wysokiej jakości. Miejscowi obywatele często uprawiają mango borneańskie w małej ilości w ogrodach lub na małych farmach dla owoców – mango.

W odróżnieniu od innych gatunków szybko rosnących gatunków tropikalnych drzew owocowych, mango borneańskie z powodu stosunkowo niskiego tempa wzrostu w Indonezji nie jest uprawiana na rozległych plantacjach. Plantacja mango znajdują się tylko w okolicy Matraman w regionie Banjar (Banjar to nie ten sam region co Banjarmasin). Mieszkańcy Matramanu założyli plantacje w roku 1980, przy czym pierwsze plony zaczęli zbierać dopiero w roku 2005. Owoce mango lokalnie są obfite, ale produkcja jeszcze ciągle nie jest w stanie zaspokoić podaży.

Mango borneańskie uprawia się dla owoców i drewna. Chociaż średnica pnia może w przypadku starych drzew osiągnąć 1 metr, ze względu na późny początek rozrodczości Banjarowie, pierwotni mieszkańcy południowego Bornea uprawaju mango przede wszystkim z powodu owoców. Na drewno wykorzystują Banjarowie priorytetowo inny rodzaj szybko rosnącego drzewa, których drewno ma tak samo dobrą jakość, a może nawet lepszą. Drzewa manga osiągają wysokość 10–30 metrów. Plony zbiera się najczęściej podczas wspinania na drzewo (owoce lepszej jakości) lub zbieraniem opadających owoców (takie mają jednak gorszą jakość).

Owoce mango można jeść na surowo lub wyrabia się z nich dżem, który produkują przeważnie w domu i rzadko można go kupić na miejscowym rynku. Pozostałe możliwości przetwarzania owoców są podobne jak w przypadku innych gatunków mango – przeciery, soki, dżemy lub dodol (tradycyjne ciasta). Produkty te są bardzo trudne do zdobycia, dlatego że zainteresowanie owocami przewyższa podaż. Między Banjarami owoce mango borneańskiego są ulubioną potrawą, i gdyż są dosyć drogie, Banjarowie ale uważają, że ich smak jest warte swojej ceny.

««« Poprzedni artykuł: Mango z Indonezji Następny artykuł: Uprawa manga – jak wyhodować mango z nasiona »»»

wtorek 2009-11-10 08:08 | wydrukuj | Rośliny egzotyczne