Palma Parajubaea torallyi

Parajubaea torallyi jest jedną z najpiękniejszych i najbardziej odpornych palm Ameryki Południowej. Ta nazwa wam nic nie przypomina? Nic dziwnego. Z powodu nadmiernej wielkości nasion (i z tym związanymi wysokimi kosztami transportu) jest przywożona do Europy bardzo rzadko. Dlatego poza Boliwią ten atrakcyjny gatunek palmy można spotkać tylko sporadycznie.

W środowisku naturalnym występują w suchych dolinach boliwijskich And na wysokości 2700–3400 n. p.m., dzięki czemu jest najwyżej rosnącą palmą na świecie. Temperatury sporadycznie osiągają tam 20 ^oC, a nocne mrozy nie są rzadkością. W miesiącach zimowych (lipiec, sierpień) temperatura często spada do –7 ^oC. Roczne opady osiągają tutaj zaledwie 550 mm, czyli mniej niż w najsuchszych miejscach południowej Morawy. Dzięki wysokiemu położeniu w środowisku naturalnym jest odpornym na zimno subtropikalnym gatunkiem palmy, w przyjaznych warunkach można ją również przez cały rok uprawiać „pod gołym niebem“ w krajach śródziemnomorskich. U nas należy ją na miesiące zimowe przenieść do pomieszczenia, które nie jest mrozoodporne, gdzie bez ujmy przeżyje temperatury około 0 ^oC. Mrozoodporność w Europie podaje się do minus 3 ^oC. Najniższa temperatura, którą palma przeżyła w hodowli było –8 oC. Rośliny wprawdzie zrzuciły wszystkie liście, ale przetrwały i wiosną wyrosły im nowe. W Boliwii dorasta do wysokości 14 m, z średnicą „pnia“ 25–35 cm. Stuletnie egzemplarze dorastają aż do 30 m wysokości z średnicą „pnia“ do 50 cm. Powabną koronę tworzy około 20 liści, które dorastają do długości 5 m. W hodowli, poza ojczyzną palma dorasta do zdecydowanie mniejszych rozmiarów. W środowisku naturalnym rośnie w 2 oddzielnych populacjach, których najwyraźniej różnicą jest wielkość nasion. Parajubaea torallyi var. torallyi ma nasiona, które osiągają wielkość aż 7 cm, przy czym jej odmiana z małymi nasionami Parajubaea torallyi var. microcarpa jest około 3× mniejsza i chociaż z wyglądu różnią się tylko minimalnie, w środowisku naturalnym nie osiągają rozmiarów swojej krewnej z wielkimi nasionami. W Boliwii Parajubaea torallyi jest ulubioną rośliną sadzoną w parkach miejskich i na okrajach dróg. W Ekwadorze i w południowej Kolumbii w 2500–3000 n.p.m. uprawia się Parajubaea cocoides, która jest mniej odporna na zimno i odznacza się powolniejszym wzrostem. Ze względu na duże podobieństwo z Parajubaea torallyi (ponieważ nie jest znana z środowiska naturalnego) domniema się, że chodzi tylko o formę hodowlaną Parajubaea torallyi. W roku 1996 została opisana Parajubaea sunkha, która jest najmniejszym przedstawicielem tego rodzaju. Dorasta do wysokości 8 metrów, rośnie w kilku boliwijskich, środkowych dolinach andyjskich w okolicy Vallegrande, w departamencie Santa Cruz na wysokości 1700–2200 n.p.m.. Dopiero po dokładnej analizie taksonomicznej została zmieniona z Parajubaea torallyi. Uprawa palm rodu Parajubaea z nasion nie jest trudna, ale wymaga wielkiej dawki cierpliwości. Nasiona w naturalnym środowisku kiełkują nieregularnie i trwa to około 1,5 roku. Niektóre nasiona w hodowli wykiełkują w ciągu miesiąca, inne potrzebują pół roku, a kolejne aż 2 lata. Ponieważ chodzi o subtropikalny gatunek palmy, wysoka temperatura kiełkowania nie przyspieszy, na odwrót może proces opóźnić. Nasiona należy przed wysiewem namoczyć na 5–7 dni do letniej wody, nasiona odmiany z wielkimi nasionami nawet na 2 tygodnie. Wodę należy każdego dnia zmieniać, żeby nie gniła. Nasiona (zwłaszcza wielkie formy) można trochę zetrzeć. Woda w czasie tego okresu przedostanie się do nasiona i skończy się okres odrętwienia (faza odpoczynku, która chroni nasiona przed tym, aby nie wykiełkowały w okresie suszy, która występuje w Boliwii w miesiącach zimowych, czyli od czerwca do października) a nasiona zaczną kiełkować. Powyższym faza wilgoci się kończy. Nie zapomnijcie, że chodzi o subtropikalny gatunek, rosnący w suchych regionach, a dlatego nadmiar wody działa negatywnie. Nasiona po namoczeniu posadźcie do doniczki lub do plastikowego woreczka tak, aby połowa była w ziemi i umieśćcie je w środowisku około 10–20 ^oC (idealnie jest, kiedy będzie różnica temperatur między wyższą dzienną a niższą nocną). Niższa temperatura i relatywnie suchszy substrat jest największą różnicą w uprawie tego gatunku w przeciwieństwie do pozostałych palm. Zasadzone nasiona kontrolujcie raz za 3–4 tygodnie, a te które zaczną kiełkować przesadźcie do samodzielnej doniczki. Niektórzy hodowcy mają doświadczenia z nasionami, które nie wykiełkują w przeciądu roku, w tej sytuacji przestali je podlewać i pozostawili substrat na kilka miesięcy do zupełnego wyschnięcia. Następnie wyjęli nasiona, namoczyli na tydzień do wody i znów posadzili. W ciągu pół roku wykiełkują prawie wszystkie. Te które nie wykiełkują do następnego roku, znów pozostawili na parę miesięcy przeschnąć (aby zaimprowizowali okres suszy podobny do boliwijskiego), a po kolejnym namoczeniu wykiełkują wszystkie nasiona. Zdolność kiełkowania nasion tej palmy jest prawie 100%, musicie tylko wiedzieć w jaki sposób się tym zająć, a tym najbardziej leniwym potrzebują 1–2 kilkumiesięcznych okresów suszy. Gdy już będziecie mieć wyhodowany nasiennik, jego uprawa jest łatwa, tylko bądźcie oszczędni przy podlewaniu. W młodości palmy wolą półcień (w środowisku naturalnym nasienniki rosną w cieniu starszych okazów), chociaż dorosłe rośliny wymagają pełnego oświetlenia. Rodzaj Parajubaea należy do najbardziej zagrożonych południowoamerykańskich palm. Główną przyczyną zagrożenia jest niszczenie biotypów, rozszerzanie powierzchni rolniczo-użytkowych, wycinanie lasów i nadmiar nawozów. Palmy występują na niewielkim obszarze, co zwiększa zagrożenie i możliwość wyginięcia. Z powodu wielkich nasion możliwość przenoszenia palm do nowych lokalizacji jest ograniczona, a ich najważniejszy szerzyciel na większe odległości – niedźwiedź andyjski (Tremarctos ornatus) jest również zagrożony ludzką czynnością.

Sprzedaż nasion

««« Poprzedni artykuł: Welwiczja przedziwna (Welwitschia mirabilis) – uprawiajcie żyjącą roślinę kopalną Następny artykuł: Uprawiajcie boczniaka ostrygowatego (Pleurotus ostreatus) »»»

czwartek 2008-8-14 15:21 | wydrukuj | Palmy