Ботаникс - часопис о рошлїнох и заградкарству

Руске виданє

Упутство за пестованє рошлїнох зоз нашеня

Єднорочни рошлїни

Тирваци рошлїни

Желєнява

Влашец

Копер, коморача, ким, анасон

Паприґа, парадича и белава парадича – зашеванє нашеня

Маунарки – мауна, гращок, соя, кикирики

Древенасти рошлїни

Єднорочни рошлїни

За продукованє пресади єднорочних рошлїнох хасную ше лєгчейши супстрати (мишанїна глїни и тресету 1:0–3). При файтох хтори осетлїви на мраз продукуйце пресаду у просториї у хторей нє постої опасносц од мразу (квартель, склєнярник, пластеник) и шейце их аж после 15. мая.

Череп наполнїце зоз глїну 2цм спод руба. Отворце пакованє нашеня и нашенє ровномирно розтрешце по цалим черепу. Менше нашенє (велькосци макового нашеня) вообще нє прекрийце зоз глїну. Векше нашенє прекрийце зоз ценким цлойом глїни (0,5–1цм).

После зашеваня череп прекрийце зоз таблу скла (прекриванє зоз склом важне скорей шицкого при дробним нашеню хторе сце нє прекрили зоз глїну). Таблу скла знїмайце кажди дзень на даяки 5–10 минути. Кед ше появя младнїки, прекрийце их зоз барз ценким слойом глїни (1–2мм) и вецей нє кладзце скло. Младим рошлїном потребне вельо шветла.

Кед сце нашенє пошали барз на густо младнїки пресадзце (кажди окреме) до окремних черепох кед им ше поябя 2 перши лїсца.

Дробне нашенє (лєн) нє мушице прекривац зоз глїну, алє поверхносц глїни после шаца лєгко заграбце зоз грабелками. Слунечнїк и кукурицу шейце по 2–3 нашеня до долїнох на глїбину 5–10цм. При велїх файтох єднорочних рошлїнох можеце сами одлучиц чи перше сами випродукуєце пресаду чи их будзеце директно шац до жеми. Рошлїни зоз пресади буду квитнуц 1–2 мешаци скорей.

Место шаца: A – склєнярник, место за ключканє, облак у квартелю, температура 20–25 °C B – директна вонкашня жем Числа означую мешаци у року, – (смужка) значи же ше младнїки нє пресадзую (нашенє ше шеє директно на тирваце место).

Латинска назва Словацка назва Место шаца Период шаца Садзенє
Ageratum mexicanum Agerát mexický A 1.-3. 5.
Agrostemma githago Kúkoľ poľný B 9.-10. / 4.
Amaranthus Láskavec B 4.
Antirrhinum majus Papuľka väčšia B 4.
Bidens ferulifolia Dvojzub metlinatý A 2.-3. 5.
Callistephus chinensis Astrovka čínska A / B 3. / 4. 4.-5.
Capsicum sp. Paprika A 3. 5.
Carthamus tinctorius Požlť farbiarska B 4.
Centaurea imperialis Nevädza cisárska B 4.
Crupina vulgaris Krupina obyčajná B 3.-4.
Convonvulus triocolor Pupenec trojfarebný B 4.
Cucurbis sp. Tekvica A / B 4. 5. / netreba
Cuphea lanceolata Kufea širokolistá A 3.-4. 5.
Dipsacus laciniatus Štetka laločnatá B 9.-11. / 2.-3.
Dorotheanthus bellidiformis Poludňovka sedmokrásková A 3.-4. 5.
Eragrostis abyssinica Milota habešská A 3.-4. 5.
Eschscholtzia californica Slncovka kalifornská A / B 3. / 4.
Felicia heterophylla   A / B 3. / 4. 5.
Gazania rigens Gazánia ohnivá A 3.-4. 5.
Chrysanthemum coronarium Chrysamtémovka vencovitá B 4.
Ipomea purpurea Povojník purpurový B 4.
Lavatera trimestris Slezovec trojmesačný B 4.
Linum Ľan B 4.
Lopezia racemosa Lopézia strapcovitá A 3. 5.
Mirabilis jalapa Nocovka jalapská A / B 3. / 4. 5.
Nicandra physalodes Nikandra machovkovitá A 4. 5.
Nicotiana rustica Tabak dedinský A 3.-4. 5.
Nicotiana tabacum Tabak fajčiarsky A (2.-)3.-4. 5.
Nigella damascena Černuška damascénska B 4.
Nigella orientalis Černuška východná B 4.
Papaver rhoeas Mak vlčí A 9.-11. / 3.-4.
Papaver somniferum Mak siaty B 4.
Phalaris canariensis Lesklica kanárska B 4.
Portulaca grandiflora Portulaka veľkokvetá A 3.-4. 5.
Riccinus communis Ricín obyčajný A / B 3.-4. / 4. 5.
Salvia splendens Šalvia ohnivá A 2.-4. 5.
Solanum pseudocapsicum Ľulok paprikový A 3. 5.
Tagestes Aksamietnica A / B 4. 5.
Tithonia rotundifolia Titónia okrúhlolistá A / B 3.-4. / 4. 5.
Ursinia anethoides Urzínia kôprolistá A / B 4. 5.
Zea mays Kukurica siata B 4. 5.
Zinnia elegans Cínia pôvabná A / B 4. 5.
jednoročné okrasné trávy: Aegilops, Bromus, Hordeum, Lagurus ovatus jednoročné okrasné trávy: mnohoštet, stoklas, jačmeň, zajačí chostík A / B 4. 5. / netreba

Тирваци рошлїни

Зашеванє нашеня тирвацих рошлїнох исте як и при єднорочних рошлїнох. При шицких файтох тирвацих рошлїнох пресаду можеце пошац вонка (на початку у полухладку древа, познєйше на директним слунку).

Латински Словацки Период шаца Веґетативне розмножованє
Achilea Rebríček 4. delením
Ajuga Zbehovec delením
Alisma Žabník 4.-5. delením
Alyssum Tarica 4. delením
Anemone Veternica 3.-4. delením
Anthemis tinctoria Ruman farbiarsky 4.  
Aquilegia Orlíček 3.-5. delením
Aristolochia Vlkovec 4.-5.* delením
Aruncus vulgaris Udatník lesný delením
Asarum europaeum Kopytník európsky delením
Atropa bella-dona Ľuľkovec zlomocný 4.-5.  
Batrachium Močiarka delením
Calendula officinalis Nechtík lekársky 3.-5.  
Callitriche Hviezdoš delením
Campanula sp. Zvonček 3.-4. delením
Carex Ostrica 3.-4.* delením
Carlina Krasovlas 3.-4.  
Convalaria Konvalinka delením
Corydalis Chochlačka delením
Dianthus Klinček 6.-8. delením
Digitalis Náprstník 6.-8. delením
Echinacea purpurea Echinacea purpurová 3.-5. delením
Echium Hadinec 9.-10., 3.-4.  
Eleocharis Bahnička delením
Euphorbia Prýštec delením
Filago arvensis Bielolist obyčajný 3.-4.  
Gaillardia ariasta Kokarda ohnivá 4. delením
Geranium Pakost 4.-5. delením
Hacquetia Hviezdnatec delením
Helianthus decapetalus Slnečnica delením
Hemerocallis Ľaliovka 4.* delením
Hepatica Pečeňovník delením
Hieracium Jastrabník 3.-4.* delením
Hosta x undulata Funkia delením
Hypericum Ľubovník 4.* delením
Chamomilla recutita Rumanček pravý 9.-11., 3.-4.  
Inula Oman delením
Iris pseudoacorus Kosatec žltý 3.-4.* delením
Iris – ostatné druhy Kosatec – ostatné druhy 3.-4.** delením
Isopyrum Veterník 3.-4. delením
Jovibarba Skalnica delením ružíc
Juncus Sitina 3.-4.* delením
Lamiaceae – Acinos, Calamintha, Lamium, Teucryum, Thymus hluchavkovité – dušovka, marulka, hluchavka, hrdobarka, materina dúška 3.-4.* delením
Lemna, Wolfia Žaburinka, Wolfia delením
Leucanthemum Margarétka 3.-5. delením
Linum – vytrvalé druhy Ľan – vytrvalé druhy 3.-5. delením
Lupinus polyphyllus Lupína mnoholistá 3.-5. delením
Luzula Chlpaňa 3.-4.* delením
Lychnis Kukučka 3.-5. delením
Lysimachia Čerkáč delením
mäsožravé rastliny mäsožravé rastliny 4.-7. *** delením; in-vitro ***
paprade paprade celoročne *** delením; in-vitro ***
Phlox Flox delením
Plantago Skorocel 4.* delením
Primula Prvosienka 3.-4. delením
Pyrethrum parthenium Rimbaba obyčajná 4.-5.(-6.) delením
Ranunculus Iskerník 3. delením
Rudbeckia hirta Rudbekia srsnatá 3.-4. delením
Salvia – vytrvalé druhy Šalvia – vytrvalé druhy 3.-4. delením
Saxifraga Lomikameň 3.-4.* delením
Scutelaria Šišak 3.-4. delením
Sedum Rozchodník delením, koreňové, stonkové a listové odrezky
Sempervivum Rozchodnica delením ružíc
Silene Silenka 3.-5. delením
Sisyrinchium Mečovka 4. delením
Tragopogon Kozia brada 3.-4.  
Trifolium Ďatelina 4.  
Trollius altissimus Žltohlav najvyšší 3.-4. delením
Typha Pálka delením
Vicia Vika 4.-5.  
Viola Fialka 4.-5. delením
vytrvalé trávy vytrvalé trávy 3.-5. delením

Желєнява

Влашец

Нашенє шейце од априла по май, або у авґусту директно до градкох, плїтко до жеми (до 0,5 цм). Градку нєпреривно отримуйце без коровча (тото барз важне углавном у цеку роста рошлїни) и залївайце ю. Влашец иншак нє глєда вельо. Формує густу зрошлянку хтору раз у цеку 2–3 роки потребно роздзелїц и розсадзиц. Скорей жими влашец (корень) можеце викопац (зоз коло 10 цм грубим слойом жеми), охабиц най ше дакус осуши и положиц (и на даскельо слої на себе) на мсето блїзко жеми, та прекрийце зоз сухим, опаданим лїсцом. Вжиме (после змарзаня: од децембра до фебруара) коренє влашца преношце у тижньовим интервалу на 2–3 днї на температуру од 10°C. После го засадзце до черепа охабце на нукашнєй часци облака у квартелю. За тидзень влашец почнє „випуковац“ и мешац днї можеце таргац швиже лїсце хторе богате зоз витамином Ц.

Копер, коморача, ким, анасон

Нашенє шац у априлу лєбо самостойно лєбо наприклад зоз мархву. Друге допатранє ше состої у плєню градкох и часточним залїваню. През сезону огуркох копер можеце хасновац як додаток при кладзеню огуркох за жимнїцу. Лїсца кима под час веґетациї можеце класц до юшки, шалати або хасновац як прилог ґу месу. Од нашеня коморачи, кима и анасона можеце увариц барз дїлотворну чай процив надутосци и других преробкових проблемох. Корень коморачи и кима можеце вєшенї виняц (исто як и петрушку) и хасновац як додаток юшки зоз желєняви.

Паприґа, парадича и белава парадича – зашеванє нашеня

През другу половку марца у єдним черепу (пречнїк 6–8 цм, висини коло 8 цм – може и векши) наполнєти зоз глїну пошейце по 2–3 нашенка. Череп положце на шветло, алє нє на барз цепле место (достаточна нормална хижна температура). Пребарз висока температура нє добра прето же би рошлїни при пресадзованю могли дожиц цеплотни шок. Рошлїни тримайце у квартелю по 15. май. После их пресадзце директно до градки.

Маунарки – мауна, гращок, соя, кикирики

Пасуля, гращок и соя ше шею директно на тирваце место без потреби пестованя. У случаю кикирикох потребно перше одпестовац пресаду подобно як парадичу (опать горе). Кикирики ше нє шме шором шац 3–6 роки пре ширенє чкодлївцох и хоротох.

Файта Шаце Период збераня нашеня
  период глїбина у cm способ  
Жбунаста пасуля (нашенє) 5.-6. 5 у гнїздох 40×40 cm 7.-10.
Жбунаста пасуля (стебла) 5.-7. 5 гнїзда 40×40 cm стебла 6.-10.
Цагаца пасуля 5. 6–8 до гнїздох 80×80 cm 8.-10.
Соя 1.-5.5. 4–5 у шорох удалєних 40 cm, роздалїна рошлїнох у шоре 5 cm 9.-10.
Кикирики пестованє пресади у 3.-4., пресадзиц до 5.; за добри урожай нєобходне место за ключканє або склєнярнїк; у квартелю часто нападана зоз чкодлївима инсектами 2 у гнїздзе 40×40 cm, глїна муши буц воздухаста прето же ше стебла после квитнуца закопую до жеми 8.-9.(-12.)
Сочиво 4.-5. 4 у шорох медзисобнє оддалєни 25 cm, роздалїна рошлїнох у шоре 5 cm 8.-9.

Древенасти рошлїни

Шаце нашеня исте як и при єднорочних рошлїнох алє постої єдна розлика. Нашенє мразоодпорних файтох муши прейсц премражованє. Значи, пошейце их у марцу – априлу и положце даґдзе до загради або на вонкашнї парапет облака як би на нїх могол дїйствовац мраз и нїзки температури.

Нашенє файти хтора нє одпорна на мраз (за квартель – акация, еукалиптус, Proteaceae, ловор,…) шейце як єднорочни рошлїни и тримайце их на температури од коло 20–25°C.

Глїбина шаца завиши од велькосци нашеня. Дробне нашенє еукалиптуса ше нє прекрива зоз глїну, лєм ше прицишнє до поверхносци глїни. Друге ше дробне нашенє прекрива зоз ценким слойом глїни. Векше нашенє (храст, маслини) ше садза на глїбину 3–5 цм. Вельке нашенє (ґестинї, орехи) ше садзи на глїбини 5–10 цм.

««« Претходни текст: Цо поробиц зоз покошену траву? Шлїдуюци текст: Садзенє цибулькастих рошлїнох и пресади »»»

пияток 29.12.2023 08:37 | видруковац | Инструкциї за пестованє рошлїнох

КПР представя

КПР – Клуб пестовательох рошлїнох
Клуб пестовательох рошлїнох то добродзечне здруженє заградкарох зоз цалого швету. Читай вецей ...
Подзельце свойо искуства хтори маце у вязи пестованя рошлїнох. Напишце текст на тим вебу! Контактуйце нас.

Катеґориї: Шицки Водово и мочварни рошлїни Еґзотични рошлїни Инструкциї за пестованє рошлїнох Палми Печарки Травняк Чкодлївци